Τα προσωπεία της "επιτυχίας" των αυτόκλητων "χαρισματικών"

Όσο μεγαλύτερο κενό και αδυναμία υπάρχει μέσα μας, τόσο πιο δυνατοί και σημαντικοί θέλουμε να δείχνουμε. Υπάρχουν άνθρωποι που φαίνονται χαρισματικοί, που με ευκολία κερδίζουν την αποδοχή ή την αναγνώριση των άλλων. Οι άνθρωποι αυτοί ξέρουν πώς να κινηθούν και να πετύχουν το στόχο τους, που είναι να μονοπωλούν το ενδιαφέρον των ανθρώπων που τους περιβάλλουν. Μέσα τους όμως υπάρχει ερημιά, σύγχυση και μειονεξία. Οι σχέσεις μας είναι ευκαιρίες προσωπικής ανάπτυξης και εξέλιξης, αλλά και ο καθρέφτης της εσωτερικής μας ισορροπίας. Όταν αποφασίσουμε να σεβαστούμε την καρδιά μας και με αυτοκριτική που έχει μέσα της ελπίδα και χαρά, να ελέγξουμε τα πάθη μας και τις άτακτες εσωτερικές κινήσεις, που προσδιορίζουν έναν άρρωστο ναρκισσισμό, τότε έχουμε τη δυνατότητα να κατανοούμε και τις πράξεις και τις ενέργειες μας που αφορούν τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Αν δεν μάθουμε να ζούμε με σιωπή, με προσευχή, θα είμαστε ακοινώνητοι, χωρίς να μετέχουμε με χαρά στη ζωή και απλώς θα θορυβούμε για να εντυπωσιάζουμε. Είναι δύσκολο να διαγνώσουμε το ψέμα που κρύβει η εικόνα μας. Ας δούμε κάποια πρακτικά παραδείγματα του ψεύδους που κρύβουν κάποια προσωπεία. Η λύπη μας για τα πάθη και τα λάθη μας κρύβει τον εγωσμό μας, ο οποίος δεν αντέχει το είδωλο του εαυτού μας γκρεμισμένο. Θεραπευτική λύπη έχω για τα πάθη μου, όχι γιατί έπαυσα πλέον να είμαι ο καλός που φανταζόμουν, αλλά γιατί προσβάλλω με τη ζωή μου τη σχέση. Όμως η αναγνώριση και η μετάνοια την αποκαθιστά, γι' αυτό η λύπη μετατρέπεται σε χαρά. Την κατάκριση, τη συκοφαντία, το κουτσομπολιό, για να τα δικαιολογήσουμε ως ηθικά, τα ονομάζουμε ενδιαφέρον και προβληματισμό για τους "αγαπημένους" μας φίλους και αδελφούς. Χάσαμε την ευθύτητα και την αμεσότητα στις σχέσεις μας, γιατί δεν έχουμε υγιή επαφή με τον εαυτό μας. Οι πιο συνηθισμένες ασχολίες των "χριστιανών" είναι το προαναφερόμενο τρίπτυχο και αυτό γιατί δεν έχουμε αληθινή, ζωντανή πίστη και σχέση με το Χριστό και το θέλημα Του, αλλά είμαστε γεμάτοι απωθημένα, γιατί η " πνευματική μας ζωή" δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας άλλος τρόπος αυτοδικαίωσης και ναρκισσισμού. Αυτόκλητοι σωτήρες κατακρεουργούν ταλαίπωρους φανταστικούς ή πραγματικούς αμαρτωλούς. Ο καθένας μας βγάζει το περιεχόμενο και το περίσσευμα της καρδιάς του ή της φαντασίας του. Η απώλεια της εσωτερικής μας συνοχής ως απομάκρυνση από το ενοποιόν πνεύμα, εξωτερικεύεται στις συγκρούσεις με τους συνανθρώπους μας με διάφορα προσχήματα αλλά με πραγματική αιτία τη διεκδίκηση των πρωτείων και της κυριαρχίας, για να αποδειχθεί ο εαυτός μας νικητής.

π. Βαρνάβας, εφημέριος του Ι.Ν. Λαοδηγήτριας Θεσσαλονίκης( Μακεδονία της Κυριακής, 23-09- 2007 , σελ. 100 ).

Επιφυλακή.

Του Αγ. Ιωάννη Μαξίμοβιτς του Σαν Φρανσίσκο.

Τήρησε σθεναρά την πνευματική επιφυλακή, επειδή δεν γνωρίζεις πότε θα σε καλέσει ο Κύριος κοντά Του. Κατά την επίγειο ζωή σου, να είσαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να Του δώσεις λογαριασμό. Πρόσεχε να μην σε πιάσει στα δίχτυα του ο εχθρός, ή να σε ξεγελάσει, προκαλώντας σε να πέσεις σε πειρασμό. Καθημερινά εξέταζε την συνείδησή σου, δοκίμαζε την καθαρότητα των λογισμών σου, τις προθέσεις σου.
Κάποτε ήταν ένας βασιλιάς, ο οποίος είχε ένα γιό πονηρό. Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα για αλλαγή προς το καλύτερο, ο πατέρας καταδίκασε τον γιο του σε θάνατο. Του έδωσε ένα μήνα περιθώριο για να προετοιμαστεί.
Πέρασε ο μήνας, και ο πατέρας ζήτησε να παρουσιασθεί ο γιος του. Προς μεγάλη του έκπληξη, παρατήρησε πως ο νεαρός ήταν αισθητά αλλαγμένος: το πρόσωπό του ήταν αδύνατο και χλωμό, και ολόκληρο το κορμί του έμοιαζε να είχε υποφέρει.
«Πώς και σου συνέβη τέτοια μεταμόρφωση, γιέ μου;» ρώτησε ο πατέρας.
«Πατέρα μου και κύριέ μου,» απάντησε ο γιος, «πώς είναι δυνατόν να μην έχω αλλάξει, αφού η κάθε μέρα με έφερνε πιο κοντά στον θάνατο;»
«Καλώς, παιδί μου», παρατήρησε ο βασιλιάς. «Επειδή προφανώς έχεις έρθει στα συγκαλά σου, θα σε συγχωρήσω. Όμως, θα χρειαστεί να τηρήσεις αυτή την διάθεση επιφυλακής της ψυχής σου, για την υπόλοιπη ζωή σου.»
«Πατέρα μου,» απάντησε ο γιος, «αυτό είναι αδύνατο. Πώς θα μπορέσω να αντισταθώ στα αμέτρητα ξελογιάσματα και τους πειρασμούς;»
Ο βασιλιάς τότε διέταξε να του φέρουν ένα δοχείο γεμάτο λάδι, και είπε στον γιο του: «Πάρε αυτό το δοχείο, και μετάφερε το στα χέρια σου, διασχίζοντας όλους τους δρόμους της πόλεως. Θα σε ακολουθούν δύο στρατιώτες με κοφτερά σπαθιά. Εάν χυθεί έστω και μία σταγόνα από το λάδι, θα σε αποκεφαλίσουν.»
Ο γιος υπάκουσε. Με ανάλαφρα, προσεκτικά βήματα, διέσχισε όλους τους δρόμους της πόλεως, με τους στρατιώτες να τον συνοδεύουν συνεχώς, και δεν του χύθηκε ούτε μία σταγόνα.
Όταν επέστρεψε στο κάστρο, ο πατέρας τον ρώτησε: «Γιέ μου, τι πρόσεξες καθώς τριγυρνούσες μέσα στους δρόμους της πόλεως;»
«Δεν πρόσεξα τίποτε.»
«Τι εννοείς, ‘τίποτε’;» τον ρώτησε ο βασιλιάς. «Σήμερα ήταν μεγάλη γιορτή - σίγουρα θα είδες τους πάγκους που ήταν φορτωμένοι με πολλές πραμάτειες, τόσες άμαξες, τόσους ανθρώπους, ζώα…»
«Δεν είδα τίποτε απ’ όλα αυτά» είπε ο γιος. «Όλη η προσοχή μου ήταν στραμμένη στο λάδι μέσα στο δοχείο. Φοβήθηκα μην τυχόν μου χυθεί μια σταγόνα και έτσι χάσω τη ζωή μου.»
«Πολύ σωστή η παρατήρησή σου» είπε ο βασιλιάς. «Κράτα λοιπόν αυτό το μάθημα κατά νου, για την υπόλοιπη ζωή σου. Να τηρείς την ίδια επιφυλακή για την ψυχή μέσα σου, όπως έκανες σήμερα για το λάδι μέσα στο δοχείο. Να στρέφεις τους λογισμούς σου μακριά από εκείνα που γρήγορα παρέρχονται, και να τους προσηλώνεις σε εκείνα που είναι αιώνια. Θα είσαι ακολουθούμενος, όχι από οπλισμένους στρατιώτες, αλλά από τον θάνατο, στον οποίον η κάθε μέρα μας φέρνει πιο κοντά. Να προσέχεις πάρα πολύ να φυλάς την ψυχή σου από όλους τους καταστροφικούς πειρασμούς.»
Ο γιος υπάκουσε τον πατέρα, και έζησε έκτοτε ευτυχής.
«Γρηγορείτε, στήκετε εν τη πίστει, ανδρίζεσθε, κραταιούσθε»
(Α’ Προς Κορινθίους 16:13)
Ο Απόστολος δίνει αυτή την σημαντική συμβουλή, για να στρέψει στην προσοχή τους προς τον κίνδυνο του κόσμου τούτου, να τους καλέσει σε συχνή εξέταση της καρδιάς τους, επειδή χωρίς αυτό, είναι εύκολο κανείς να καταστρέψει την καθαρότητα και το πάθος της πίστεώς του και χωρίς να το αντιληφθεί, να περάσει στην αντίπερα όχθη του πονηρού και της απιστίας.
Όπως είναι βασική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την φυσική μας υγεία, έτσι οφείλουμε να έχουμε σαν πνευματική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την πνευματική μας ζωή και το έργο της πίστεως και της σωτηρίας. Συνεπώς, πρέπει να ελέγχετε προσεκτικά και με προσήλωση τα εσωτερικά σας ορμέμφυτα: είναι εκ Θεού, ή από το πνεύμα του πονηρού; Να φυλάγεσθε από τους πειρασμούς του κόσμου τούτου, και από τους κοσμικούς ανθρώπους. Να φυλάγεσθε από τους κρυφούς εσωτερικούς πειρασμούς που προέρχονται από το πνεύμα της αδιαφορίας και απροσεξίας την ώρα της προσευχής εξ αιτίας της φθίνουσας Χριστιανικής αγάπης.
Αν στρέψουμε την προσοχή μας στον νου μας, θα παρατηρήσουμε ένα χείμαρρο αλλεπάλληλων λογισμών και ιδεών. Ο χείμαρρος αυτός είναι αδιάκοπος, τρέχει γοργά προς κάθε κατεύθυνση και κάθε στιγμή – στο σπίτι, στην εκκλησία, στην εργασία, όταν διαβάζουμε, όταν συζητούμε… Συνήθως το ονομάζουμε «σκέψη», γράφει ο Επίσκοπος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια διαταραχή του νοός, ένα σκόρπισμα, μια έλλειψη συγκέντρωσης και προσοχής. Το ίδιο συμβαίνει και στην καρδιά. Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: Προκύπτει κάτι δυσάρεστο, και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία, και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας. Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά, και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας, και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. Όλη αυτή η σαπίλα: ματαιοδοξία, σαρκική επιθυμία, λαιμαργία, ακηδία, κακία… η μία στοιβαγμένη πάνω στην άλλη, τελικά καταστρέφουν την καρδιά. Και όλα αυτά μπορούν να διαπεράσουν την καρδιά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Για τον λόγο αυτό, κάποιος ασκητής που ασκούσε αυστηρό έλεγχο στον εαυτό του, είπε -πολύ σωστά- ότι «η καρδιά του ανθρώπου είναι γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια. Μόνο οι καρδιές των αγίων είναι απαλλαγμένες από αυτά τα φίδια: τα πάθη.»
Τέτοια όμως απαλλαγή αποκτάται μονάχα μέσω μιας μακροχρόνιας και δύσκολης διαδικασίας αυτογνωσίας, προσωπικής ενασχόλησης και επιφυλακής προς την έσω ζωή μας, δηλαδή, την ψυχή.
Να είστε προσεκτικοί. Να είστε σε επιφυλακή για την ψυχή σας! Να στρέφετε τους λογισμούς σας μακριά από εκείνα που γρήγορα παρέρχονται, και να τους προσηλώνετε σε εκείνα που είναι αιώνια. Έτσι θα βρείτε την χαρά που ποθεί η ψυχή σας, και για την οποία διψά η καρδιά σας.
(Αρχικό κείμενο από την Ρώσικη «Pravoslavnaya Rus») και στην Αγγλική απόδοση από το περιοδικό «ORTHODOX AMERICA», Τόμος 14, No. 2-3, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος, 1993.

Ανέκδοτο

Συγκεντρώθηκαν κάποτε, μερικοί φανατικοί αντιχριστιανοί και συζητούσαν τρόπους εξοστρακίσεως του Χριστιανισμού και καθιερώσεως νέας πίστεως, της αθεΐας εν προκειμένω. (Ναι, ναι, και η αθεΐα είναι θρησκευτική πίστη, πίστη στην μη ύπαρξη Θεού).

Σπαζοκεφάλιαζαν, λοιπόν, ως προς τι πρέπει να κάνουν για να το κατορθώσουν. Έλεγαν, έλεγαν...

Στο τέλος, κάποιος από αυτούς πήρε το λόγο και είπε με σοφία:

- Μα είναι πανεύκολο! Πώς δεν το σκεφτήκαμε μέχρι τώρα; Ένας από εμάς θα υποστεί αυτά τα οποία υπέστη ο Χριστός, θα σταυρωθεί, θα τον θάψουμε και αφού...αναστηθεί, θα κηρύξουμε σε όλο τον κόσμο την καινούργια πίστη. Και φυσικά θα υποστούμε όλοι μας μαρτυρικό θάνατο επίσης. Αλλά δεν πειράζει. Θα έχουμε επιτύχει το σκοπό μας... Ο καταραμένος Χριστιανισμός θα εξαφανιστεί για πάντα!

Καταλαβαίνετε το αποτέλεσμα της προτάσεως του. Ένας ένας, άρχισαν να αποχωρούν αθόρυβα...

Απόσπασμα από το βιβλίο "Πίστη & λογική", του Μ.Μελινού.

Το Άγιο Φως στον τάφο του Χριστού - Holy light at Christ's tomb.

Εύχομαι, να αναστηθεί στις καρδιές όλων μας ο γλυκύτατος Χριστός!!!

Αληθώς Ανέστη !!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ !!
Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου

Η πλάνη πάντα αυτοκαταστρέφεται και, παρόλο που δεν το θέλει, στηρίζει σε όλα την αλήθεια. Πρόσεξε: Έπρεπε ν' αποδειχθεί ότι ο Χριστός πέθανε και τάφηκε και αναστήθηκε. Ε, λοιπόν όλα αυτά τα κατοχυρώνουν οι ίδιοι οι εχθροί! Εφ' όσον έφραξαν με τον βράχο και σφράγισαν και φρούρησαν τον τάφο, δεν ήταν δυνατό να γίνει καμιά κλοπή. Αφού όμως δεν έγινε κλοπή και εν τούτοις ο τάφος βρέθηκε άδειος, εί­ναι ολοφάνερο και αναντίρρητο ότι αναστήθηκε. Είδες πως και μη θέλοντας στηρίζουν την αλήθεια;
Αλλά και πότε θα τον έκλεβαν οι μαθηταί; Το Σάββατο; Μα αφού δεν επιτρεπόταν από τον νόμο να κυκλο­φορήσουν. Κι αν υποθέσουμε ότι θα παραβίαζαν τον νόμο του Θεού, πώς θα τολμούσαν αυτοί οι τόσο δειλοί να βγουν έξω απ' το σπίτι; Και με ποιο θάρρος θα ριψο­κινδύνευαν για ένα νεκρό; Προσμένοντας ποιαν ανταπόδοση; Ποιαν αμοιβή;
Και στ' αλήθεια, πού στηρίζονταν; Στη δεινότητα του λόγου τους; Αλλά ήταν απ' όλους αμαθέστεροι. Στα πολλά τους πλούτη; Αλλά δεν είχαν ούτε ραβδί ούτε υποδήματα. Μήπως στην ένδοξη καταγωγή τους; Αλλά ήταν οι ασημότεροι του κόσμου. Μήπως στο πλήθος τους; Αλλά δεν ξεπερνούσαν τους ένδεκα, που κι αυτοί εσκόρπισαν.
Αν ο κορυφαίος τους φοβήθηκε τον λόγο μιας γυ­ναίκας θυρωρού κι όλοι οι άλλοι, όταν είδαν τον Διδά­σκαλό τους δεμένο, σκόρπισαν και διαλύθηκαν, πώς θα τους περνούσε καν απ' τον νου να τρέξουν στα πέρατα της οικουμένης και να φυτέψουν πλαστό κήρυγμα ανα­στάσεως; Αφού φοβήθηκαν τη γυναικεία απειλή και τη θέα μόνο των δεσμών, πώς θα μπορούσαν να τα βάλουν με βασιλείς και άρχοντες και λαούς, όπου ξίφη και τηγά­νια και καμίνια και μύριοι θάνατοι κάθε μέρα, αν δεν είχαν απολαύσει και οικειοποιηθεί τη δύ­ναμη και την έλξη του Αναστάντος;
Αλλά γι' αυτά πρέπει να επανέλθουμε. Ας ξαναρω­τήσουμε όμως τώρα τους Εβραίους; Πώς έκλεψαν το σώμα του Χριστού οι μαθηταί, ώ ανόητοι; Επειδή η αλή­θεια είναι λαμπρή και ολοφάνερη, το ιουδαϊκό ψέμα δεν μπορεί ούτε σαν σκιά να σταθεί. Πώς θα το έκλεβαν, πες μου; Μήπως δεν ήταν σφραγισμένος ο τάφος; Δεν τον έζωναν τόσοι φρουροί και στρατιώτες και Ιουδαίοι, που είχαν την υποψία και αγρυπνούσαν και πρόσεχαν;
Μα και για ποιο λόγο θα το έκλεβαν; Για να πλάσουν το δόγμα της Αναστάσεως; Και πώς τους ήρθε να πλά­σουν κάτι τέτοιο αυτοί οι δειλοί; Και πώς κύλησαν τον ασφαλισμένο βράχο; Πώς ξέφυγαν από τόσους άγρυ­πνους κι άγριους φρουρούς;
Πρόσεξε όμως πως με όσα κάνουν οι Εβραίοι πιά­νονται πάντα στα ίδια τους τα δίχτυα. Να, αν δεν πήγαι­ναν στον Πιλάτο κι αν δεν ζητούσαν την κουστωδία, πιο εύκολα θα μπορούσαν να λένε τέτοια ψεύδη οι αδιάν­τροποι. Μα τώρα όχι. (Υπήρχε η κουστωδία. Κανείς δεν μπορούσε να γλυτώσει απ' την άγρυπνη προσοχή της κι απ' τα ξίφη της). Κι έπειτα γιατί να μην κλέψουν το σώμα νωρίτερα; Ασφαλώς αν είχαν σκοπό να κάνουν κάτι τέ­τοιο, θα το έκαναν όταν δεν εφρουρείτο ο τάφος, τότε που ήταν και ακίνδυνο και σίγουρο, δηλ. την πρώτη νύ­χτα· γιατί το Σάββατο πήγαν οι Εβραίοι στον Πιλάτο και ζήτησαν την κουστωδία και φρούρησαν τον τάφο, ενώ την πρώτη νύχτα δεν ήταν κανένας εκεί.
Και τι γυρεύουν στο έδαφος τα σουδάρια τα ποτισμέ­να με τη σμύρνα, που βρήκαν, τυλιγμένα μάλιστα, ο Πέ­τρος και οι άλλοι απόστολοι; Είχε πάει πρώτη η Μαγδα­ληνή Μαρία. Κι όταν γύρισε και ανήγγειλε τα θαυμαστά συμβάντα στους αποστόλους, εκείνοι χωρίς καθυστέρη­ση τρέχουν αμέσως στο μνημείο και βλέπουν κάτω τα οθόνια. Αυτό ήταν σημείο Αναστάσεως. Γιατί αν ήθελαν κάποιοι να τον κλέψουν, δεν θα τον έκλεβαν βέβαια γυ­μνό. Αυτό θα ήταν όχι μόνο ατιμωτικό αλλά και ανόητο. Δεν θα κοίταζαν να ξεκολλήσουν τα σουδάρια, να τα τυ­λίξουν με επιμέλεια και να τα βάλουν τακτοποιημένα σ' ένα μέρος. Αλλά τι θα έκαναν; Θ' άρπαζαν όπως-όπως το σώμα και θάφευγαν γρήγορα.
Γι' αυτό άλλωστε προηγουμένως ο Ευαγγελιστής Ιω­άννης είπε ότι τον έθαψαν με πολλή σμύρνα που κολλά­ει τα οθόνια πάνω στο σώμα, όπως το μολύβι τα μέταλλα, και δεν ήταν καθόλου εύκολο να ξεκολλήσουν ώστε όταν ακούσεις ότι τα σουδάρια βρέθηκαν μόνα τους, να μην ανεχθείς εκείνους που λένε ότι εκλάπη. Θα πρέπει να ήταν βέβαια πολύ ηλίθιος ο κλέφτης, ώστε να σπατα­λήσει για ένα περιττό πράγμα τόση προσπάθεια. Για ποιο σκοπό θ' άφηνε τα σουδάρια; Και πώς ήταν δυνατό να ξεφύγει την ώρα που θα έκανε αυτή τη δουλειά; Γιατί ασφαλώς θα δαπανούσε πολύ χρόνο και ήταν φυσικό καθυστερώντας να συλληφθεί επ' αυτοφώρω.
Αλλά και τα οθόνια γιατί κείτονται χωριστά και χωρι­στά το σουδάριο, τυλιγμένο μάλιστα; Για να βεβαιωθείς ότι δεν ήταν έργο βιαστικών ούτε ανήσυχων κλεφτών το να τοποθετήσουν χωριστά εκείνα και χωριστά τούτο τυ­λιγμένο. Κι από εδώ λοιπόν αποδεικνύεται απίθανη η κλοπή. Άλλωστε και οι ίδιοι οι Εβραίοι τα σκέφθηκαν όλα αυτά και γι' αυτό έδωσαν χρήματα στους φρουρούς λέγοντας: «Πείτε σεις πως τον έκλεψαν, κι εμείς θα τα κανονίσουμε με τον ηγεμόνα».
Υποστηρίζοντας ότι οι μαθηταί τον έκλεψαν επικυ­ρώνουν και μ' αυτό πάλι την Ανάσταση, γιατί έτσι ομολογούν πάντως ότι το σώμα δεν ήταν εκεί. Όταν όμως αυ­τοί οι ίδιοι βεβαιώνουν ότι το σώμα δεν ήταν εκεί, ενώ από την άλλη μεριά η κλοπή αποδεικνύεται ψευδής και απίθανη από τη σχολαστική φρούρηση και τις σφραγί­δες του τάφου και τα οθόνια και το σουδάριο και τη δει­λία των μαθητών, αναμφισβήτητα προβάλλει και από τα δικά τους τα λόγια η απόδειξη της Αναστάσεως.
Ρωτάνε όμως πολλοί: Γιατί μόλις αναστήθηκε να μη φανερωθεί αμέσως στους Ιουδαίους; Αυτός ο λόγος είναι περιττός. Αν υπήρχε ελπίδα να τους ελκύσει στην πίστη, δεν θ' αμελούσε να φανερωθεί σε όλους. Αλλά ότι δεν υπήρχε τέτοια ελπίδα το απέδειξε η ανάσταση του Λαζάρου: Αν και ήταν ήδη τέσσερις μέρες νεκρός και είχε αρχίσει να μυρίζει και να σαπίζει, τον ανέστησε μπροστά στα μάτια όλων. Παρά ταύτα, όχι μόνο δεν ελκύσθηκαν στην πίστη, αλλά και εξαγριώθηκαν εναντίον του Χριστού, ώστε ήθελαν να σκοτώσουν κι Αυτόν και τον Λάζαρο.
Αφού λοιπόν άλλον ανέστησε και όχι μόνο δεν πί­στεψαν, αλλά και εξαγριώθηκαν εναντίον του, αν ο ίδιος μετά την Ανάστασή του τους φανερωνόταν, δεν θα εξαγριώνονταν πολύ περισσότερο τυφλωμένοι από το μίσος και την απιστία τους;
Αλλά για ν' αφοπλίσει τον άπιστο από κάθε αμφιβο­λία, όχι μόνο σαράντα ολόκληρες ήμερες εμφανιζόταν στους μαθητάς του και έτρωγε μάλιστα μαζί τους, αλλά παρουσιάσθηκε και σε πάνω από πεντακόσιους αδελ­φούς, δηλ. σε πλήθος ολόκληρο. Στο Θωμά μάλιστα που δυσπιστούσε, έδειξε τα σημάδια απ' τα καρφιά και το τραύμα απ' τη λόγχη.
Και γιατί, λένε, να μην κάνει μετά την Ανάστασή του μεγάλα κι εντυπωσιακά θαύματα, αλλά μόνο έφαγε και ήπιε; Γιατί αυτή καθ' εαυτήν η Ανάσταση ήταν το μέγιστο θαύμα, και η πιο ισχυρή απόδειξη της Αναστάσεως ήταν ότι έφαγε και ήπιε.
Μα, για σκέψου, αν οι απόστολοι δεν έβλεπαν τον Χριστό Αναστάντα, πώς τους ήρθε να φαντασθούν ότι θα κυριέψουν την οικουμένη; Μήπως τρελάθηκαν ώστε να νομίζουν ότι θα κατόρθωναν κάτι τέτοιο;
Αν όμως ήταν στα λογικά τους, όπως έδειξαν και τα πράγματα, πώς, χωρίς αξιόπιστα εχέγγυα από τους ουρανούς και χωρίς θεία δύναμη, πώς, πες μου, θ' αποφάσιζαν να βγουν σε τόσους πολέμους, να τα βάλουν με στεριές και θάλασσες και, δώδεκα όλοι κι όλοι, ν' αγωνι­σθούν με τόση γενναιότητα για να μεταβάλουν όλης της οικουμένης τα έθνη, που ήταν επί τόσα χρόνια νεκρά απ' την αμαρτία;
Και αν ακόμη ήταν ένδοξοι και πλούσιοι και δυνατοί και μορφωμένοι, ούτε τότε θα ήταν λογικό να ξεσηκω­θούν για τόσο μεγαλεπήβολα σχέδια. Αλλά επί τέλους θα είχε κάποιο λόγο η προσδοκία τους. Αυτοί όμως εί­χαν περάσει τη ζωή τους άλλοι στις λίμνες, άλλοι κατα­σκευάζοντας σκηνές κι άλλοι στα τελωνεία. Απ' αυτά τα επαγγέλματα δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε πιο άχρηστο και για τη φιλοσοφία και για να πείσεις κάποιον να σκέ­πτεται ανώτερα, όταν μάλιστα δεν έχεις να του επιδεί­ξεις ανάλογο προηγούμενο. Πόσο μάλλον που οι από­στολοι, όχι μόνο δεν είχαν ανάλογα παραδείγματα απ' το παρελθόν, ότι θα επικρατήσουν, αλλά αντίθετα είχαν παραδείγματα, και μάλιστα πρόσφατα, ότι δεν θα επι­κρατήσουν.
Είχαν επιχειρήσει πολλοί να εισαγάγουν καινούργιες διδασκαλίες, αλλά απέτυχαν. Κι όχι με δώδεκα ανθρώ­πους, μα με πολύ πλήθος. Ο Θευδάς κι ο Ιούδας1 π.χ. έχοντας ολόκληρες μάζες ανθρώπων χάθηκαν μαζί με τους οπαδούς των.
Ο φόβος εκείνος θα ήταν αρκετός να τους διδάξει. Αλλά ας υποθέσουμε ότι περίμεναν να κυριαρχήσουν. Με ποιες ελπίδες θα έμπαιναν σε τέτοιους κινδύνους, αν δεν απέβλεπαν στα μέλλοντα αγαθά; Τι κέρδος προσδοκούσαν με το να οδηγήσουν όλους στον μη αναστάντα, καθώς ισχυρίζονται οι εχθροί; Αν τώρα άνθρω­ποι που πίστεψαν στη βασιλεία των ουρανών και στα αμέτρητα αγαθά δύσκολα δέχονται να κινδυνέψουν, πώς εκείνοι θα υπέμεναν τα πάνδεινα ματαίως ή μάλλον για κακό τους; Γιατί αν δεν έγινε η Ανάσταση, που έγινε, κι ο Χριστός δεν ανέβηκε στον ουρανό, τότε προσπα­θώντας να τα πλάσουν όλα αυτά και να πείσουν τους άλ­λους, έμελλαν οπωσδήποτε να προκαλέσουν την οργή του Θεού και να περιμένουν μύριους κεραυνούς απ' τον ουρανό.
Άλλωστε κι αν ακόμη είχαν μεγάλη προθυμία όταν ζούσε ο Χριστός, θα έσβηνε μόλις πέθανε. Αν δεν τον έβλεπαν Αναστημένο, τί θα ήταν ικανό να τους βγάλει σ' εκείνο τον πόλεμο; Αν δεν είχε αναστηθεί, όχι μόνο δεν θα ριψοκινδύνευαν γι' αυτόν, μα θα τον θεω­ρούσαν απατεώνα: Τους είχε πει «μετά τρεις ημέρες θ' αναστηθώ» και τους υποσχέθηκε τη βασιλεία των ουρα­νών. Τους είπε ότι αφού λάβουν το Άγιο Πνεύμα θα κυ­ριαρχήσουν στην οικουμένη κι ακόμη τόσα άλλα υπερ­φυσικά και ουράνια. Αν τίποτε απ' αυτά δεν γινόταν, όσο κι αν τον πίστευαν ζωντανό, πεθαμένο δεν θα τον υπά­κουαν φυσικά, αν δεν τον έβλεπαν Αναστάντα.
Και με το δίκιο τους, γιατί θα έλεγαν: «Μετά τρεις ημέρες», μας είπε, «θ' αναστηθώ», και δεν αναστήθηκε. Υποσχέθηκε να μας στείλει Πνεύμα Άγιο, και δεν το έστειλε. Πώς λοιπόν να τον πιστέψουμε για τα μέλλον­τα, αφού διαψεύδονται τα παρόντα;
Αλλά για πες μου, σε παρακαλώ, για ποιο λόγο, χωρίς ν' αναστηθεί, κήρυτταν ότι αναστήθηκε; Γιατί, λέει, τον αγαπούσαν. Μα το λογικό θα ήταν να τον μι­σούν τώρα, επειδή τους εξαπάτησε και τους πρόδωσε. Ενώ τους ξεμυάλισε με χίλιες δυο ελπίδες και τους χώρισε απ' τα σπίτια τους κι απ' τους γονείς τους κι απ' όλα και ξεσήκωσε κι ολόκληρο το ιουδαϊκό έθνος εναν­τίον τους, ύστερα τους πρόδωσε. Κι αν μεν ήταν από αδυναμία, θα τον συγχωρούσαν. Τώρα όμως ήταν σωστό κακούργημα: Έπρεπε να τους είχε πει την αλήθεια και όχι να τους υποσχεθεί τον ουρανό, αφού ήταν θνητός.
Ώστε λοιπόν ήταν φυσικό να κάνουν το εντελώς αν­τίθετο: Να κηρύττουν την απάτη και να τον λένε απατεώ­να και μάγο. Έτσι θα γλύτωναν κι από τους κινδύνους κι από τους πολέμους των αντιπάλων. Όλοι ξέρουν ότι οι Ιουδαίοι αναγκάστηκαν να δωροδοκήσουν τους στρα­τιώτες, για να πουν ότι έκλεψαν το σώμα· αν λοιπόν πήγαιναν οι ίδιοι οι μαθηταί κι έλεγαν, «εμείς το κλέψα­με, δεν αναστήθηκε», πόσες τιμές δεν θ' απολάμβαναν; Ώστε ήταν στο χέρι τους και να τιμηθούν και να στεφα­νωθούν! Ε, λοιπόν δεν αναρωτιέσαι γιατί ν' ανταλλάξουν όλα αυτά με τις ατιμίες και τους κινδύνους, αν δεν ήταν μια θεία δύναμη που τους βεβαίωνε, δυνατώτερη απ' όλα αυτά τα γήινα αγαθά;
Κι αν με όλα αυτά δεν σε πείσαμε, σκέψου και τούτο: Έστω ότι δεν είχε γίνει η Ανάσταση. Κι αν ακόμη οι από­στολοι ήταν αποφασισμένοι να διδάξουν τον κόσμο, επ' ουδενί λόγω θα κήρυτταν στο όνομά του. Γιατί είναι γνωστό, πως όλοι μας δεν θέλουμε ούτε τα ονόματα ν' ακούσουμε, όσων μας εξαπάτησαν. Άλλωστε γιατί θα διατυμπάνιζαν το όνομά του; Ελπίζοντας να επικρατή­σουν μ' αυτό; Μα θα έπρεπε να περιμένουν το αντίθετο, γιατί κι αν έμελλαν να κυριαρχήσουν θα χάνονταν φέρνοντας στη μέση το όνομα ενός απατεώνα.
Ας θυμηθούμε εξ άλλου ότι η αγάπη των μαθητών προς τον Διδάσκαλο, ενώ ζούσε ακόμη, μαραινόταν σιγά-σιγά απ' τον φόβο του επικειμένου μαρτυρίου. Όταν τους προανήγγειλε τα δεινά που θ' ακολουθούσαν και τον σταυρό, πάγωσαν απ' τον φόβο τους κι έσβησαν τε­λείως. Ένας μάλιστα δεν ήθελε ούτε καν να τον ακο­λουθήσει στην Ιουδαία, επειδή άκουσε για κινδύνους και για θανάτους. Αν μαζί με τον Χριστό φοβόταν τον θάνατο, χωρίς αυτόν και τους άλλους μαθητάς, μόνος δηλ., πώς θ' αποτολμούσε;2
Επί πλέον: Πίστευαν ότι θα πεθάνει μεν, αλλά θ' αναστηθεί κι όμως υπέφεραν τόσο. Αν δεν τον έβλε­παν Αναστημένο, πως δεν θα εξαφανίζονταν και δεν θα ζητούσαν ν' ανοίξει η γη να τους καταπιεί απ' την απελπισία τους για την απάτη κι απ' τη φρίκη για τα επερχόμενα; Θ' αντιμετώπιζαν τώρα την κατακραυγή για την αδιαντροπιά τους. Τι θα είχαν να πουν; Το πάθος το ήξερε όλος ο κόσμος: Τον κρέμασαν σε ψηλό ικρίωμα, ήταν μέρα μεσημέρι, μέσα στην πρωτεύουσα και στην πιο μεγάλη γιορτή που κανένας δεν ήταν δυνατό ν' απουσιάζει.
Την Ανάσταση όμως δεν την είδε κανείς απ' τους άλ­λους. Κι αυτό δεν ήταν μικρό εμπόδιο για να τους πεί­σουν. Πώς λοιπόν θα μπορούσαν να βεβαιώσουν στεριά και θάλασσα για την Ανάσταση; Και γιατί, πες μου, αφού σώνει και καλά ήθελαν να το κάνουν αυτό, δεν εγκατέλειπαν την Ιουδαία αμέσως, να πάνε στις ξένες χώρες; Αλλά δεν θαυμάζεις ότι έπεισαν πολλούς και μέσα στην Ιουδαία;
Είχαν την τόλμη να παρουσιάσουν τα τεκμήρια της Αναστάσεως στους ίδιους τους φονείς, σ' εκείνους που τον σταύρωσαν και τον έθαψαν, στην ίδια την πόλη όπου αποτολμήθηκε το φοβερό κακούργημα. Ώστε και όλοι οι έξω ν' αποστομωθούν. Γιατί όταν οι «σταυρώσαντες» γίνονται «πιστεύσαντες», τότε και η παρανομία της σταυρώσεως βεβαιώνεται και λάμπει η απόδειξη της Αναστάσεως.
Για να ελκύονται όμως τα πλήθη σημαίνει πως οι μαθηταί έκαναν θαύματα. Αν όμως δεν αναστήθηκε και μένει νεκρός, πώς οι απόστολοι θαυματουργούσαν στο όνομα του; Πως πάλι, αν δεν έκαναν θαύματα, έπειθαν; Και αν μεν έκαναν -και βεβαίως έκαναν- είχαν Θεού δύ­ναμη. Αν όμως δεν έκαναν και εν τούτοις κυριαρχούσαν παντού, θα ήταν ακόμη πιο αξιοθαύμαστο, θα ήταν το μέγιστο θαύμα, αν χωρίς θαύματα διέσχιζαν και κυ­ρίευαν την οικουμένη δώδεκα φτωχοί και αγράμματοι άνθρωποι.
Ασφαλώς ούτε με τα πλούτη ούτε με τη σοφία τους επικράτησαν οι ψαράδες. Ώστε και χωρίς να θέλουν κηρύττουν ότι μέσα τους ενεργούσε η θεία δύναμη της Αναστάσεως. Γιατί είναι τελείως αδύνατο ανθρώπινη δύναμη να κατορθώσει ποτέ τέτοια εκπληκτικά πράγμα­τα.
Προσέξτε με πολύ εδώ, γιατί αυτά είναι αναμφισβή­τητες αποδείξεις της Αναστάσεως. Γι' αυτό και θα επα­ναλάβω: Αν δεν αναστήθηκε, πώς έγιναν αργότερα στο όνομά του μεγαλύτερα θαύματα; Κανείς βέβαια δεν κάνει μετά τον θάνατό του μεγαλύτερα θαύματα απ' όσα όταν ζούσε. Ενώ εδώ μετά τον θάνατο του Χριστού γί­νονται θαύματα μεγαλύτερα και κατά τον τρόπο και κατά τη φύση: Κατά τη φύση ήταν μεγαλύτερα, γιατί ποτέ η σκιά του Χριστού δεν θαυματούργησε. Ενώ οι σκιές των αποστόλων έκαναν πολλά θαύματα. Κατά τον τρόπο πάλι ήταν μεγαλύτερα, επειδή τότε μεν ο ίδιος ο Κύριος πρό­σταζε και θαυματουργούσε. Μετά τη Σταύρωση όμως και την Ανάστασή του οι δούλοι του επικαλούμενοι απλώς το σεβάσμιο και άγιο όνομά του μεγαλύτερα και εκπληκτικότερα επιτελούσαν. Έτσι δοξαζόταν κι ακτι­νοβολούσε πιο πολύ η δύναμή του.
Γι' αυτό οι άγιοι Πατέρες όρισαν να διαβάζονται αμέ­σως μετά τον σταυρό και την Ανάστασή του, οι «Πρά­ξεις» που περιγράφουν τα θαύματα των αποστόλων και κατ' εξοχήν επικυρώνουν την Ανάσταση, για να έχουμε σαφή και αναμφισβήτητη της Αναστάσεως την απόδει­ξη: Δεν τον είδες Αναστάντα με τα μάτια του σώματος; Αλλά τον βλέπεις με τα μάτια της πίστεως. Δεν τον εί­δες με τα «όμματα» τούτα; Θα τον δεις με τα θαύματα εκείνα. Των θαυμάτων η επίδειξη σε χειραγωγεί στης Αναστάσεως την απόδειξη.
Θέλεις όμως να δεις και τώρα θαύματα; Θα σου δεί­ξω. Και μάλιστα πιο μεγάλα απ' τα προηγούμενα: Όχι ένα νεκρό ν' ανασταίνεται, όχι ένα τυφλό να ξαναβλέπει, αλλά τη γη ολόκληρη να εγκαταλείπει το σκοτάδι της πλάνης.
Μέγιστη απόδειξη της Αναστάσεως είναι ότι ο Εσφαγμένος Χριστός έδειξε μετά τον θάνατο τόση δύ­ναμη, ώστε έπεισε τους ζωντανούς να περιφρονήσουν και πατρίδα και σπίτι και φίλους και συγγενείς και την ίδια τη ζωή τους για χάρη του και να προτιμήσουν μαστι­γώσεις και κίνδυνους και θάνατο. Αυτά δεν είναι κατορ­θώματα νεκρού κλεισμένου στον τάφο, αλλά αναστημέ­νου και ζωντανού.
Πρόσεξε παρακαλώ· Οι απόστολοι, όταν μεν ζούσε ο Διδάσκαλος από τον φόβο τους τον πρόδωσαν κι εξα­φανίσθηκαν όλοι. Ο Πέτρος μάλιστα τον αρνήθηκε με όρκο τρεις φορές. Όταν όμως πέθανε ο Χριστός, αυτός που τον αρνήθηκε τρεις φορές και πανικοβλήθηκε μπροστά σε μιαν υπηρετριούλα, τόσο απότομα άλλαξε, ώστε ν' αψηφήσει ολόκληρο λαό και μέσ' στη μέση του Ιουδαϊκού όχλου να διακηρύξει ότι ο σταυρωθείς και ταφείς αναστήθηκε εκ νεκρών την τρίτη ήμερα και ότι ανέβηκε στα ουράνια. Και τα κήρυξε όλα αυτά χωρίς να υπολογίσει τη φοβερή μανία των εχθρών και τις συνέ­πειες.
Πού βρήκε αυτό το θάρρος; Πού αλλού παρά στην Ανάσταση. Τον είδε και συνομίλησε μαζί του και άκουσε για τα μέλλοντα αγαθά, κι έτσι έλαβε δύναμη να πεθάνει γι' Αυτόν και να σταυρωθεί με την κεφαλή προς τα κάτω.
Το εξόχως σπουδαίο είναι ότι όχι μόνο ο Πέτρος και ο Παύλος και οι λοιποί απόστολοι, αλλά και ο Ιγνάτιος, που ούτε καν τον είδε ούτε απόλαυσε τη συντροφιά του, έδειξε τόση προθυμία για χάρη του, ώστε γι' Αυτόν πρό­σφερε θυσία τη ζωή του.
Και μόνο ο Ιγνάτιος και οι απόστολοι; Και γυναίκες καταφρονούν τον θάνατο, που, πριν αναστηθεί ο Χρι­στός, ήταν φοβερός και φρικώδης ακόμη και σε άνδρες και μάλιστα αγίους.
Ποιος τους έπεισε όλους αυτούς να περιφρονήσουν την παρούσα ζωή; Φυσικά δεν είναι κατόρθωμα ανθρώ­πινης δυνάμεως να πεισθούν τόσες μυριάδες, όχι μόνο ανδρών, αλλά και γυναικών και παρθένων και μικρών παιδιών, να πεισθούν να θυσιάσουν την παρούσα ζωή, να τα βάλουν με θηρία, να περιγελάσουν τη φωτιά, να κατα­πατήσουν κάθε είδος τιμωρίας και να σπεύσουν προς τη μέλλουσα ζωή!
Και ποιος, παρακαλώ, τα κατόρθωσε όλ' αυτά; Ο νε­κρός; Αλλά τόσοι νεκροί υπήρξαν και κανένας δεν έκα­νε τέτοια πράγματα. Μήπως ήταν μάγος και αγύρτης; Πλήθος μάγοι και αγύρτες και πλάνοι πέρασαν, αλλά ξε­χάστηκαν όλοι, χωρίς ν' αφήσουν το παραμικρό ίχνος· μαζί με τη ζωή τους έσβησαν κι οι μαγγανείες τους. Η φήμη όμως κι η δόξα κι οι πιστοί του Χριστού κάθε μέρα αυξάνουν κι απλώνονται σ' όλη την οικουμένη.
Οι άπιστοι φρίττουν κι οι πιστοί διακηρύττουν:
Χριστός ανέστη! Αληθώς Ανέστη!
«Αυτώ η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».

1) Τις σχετικές πληροφορίες αντλούμε από τον περίφημο Ιουδαίο νομοδιδάσκαλο Γαμαλιήλ που ανέφερε τα εξής στο Μ. Συνέδριο του Ισ­ραήλ: «Τον τελευταίο καιρό εμφανίσθηκε ο Θευδάς που ισχυριζόταν ότι είναι κάποιος μεγάλος και του προσκολλήθηκαν περίπου τετρακό­σιοι άνδρες. Αλλά φονεύθηκε εκείνος και όλοι οι οπαδοί του διαλύθη­καν και εξαφανίσθηκαν. Μετά από αυτόν παρουσιάσθηκε ο Ιούδας ο Γαλιλαίος... και παρέσυρε αρκετό λαό πίσω του. Χάθηκε κι εκείνος, και όσοι τον πίστευαν διασκορπίσθηκαν» (Πράξ. 5, 36-37).


2) Εννοεί τον Απ. Θωμά, πρβλ. Ιωάν. 11, 16.

Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου...

Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους τις Μεγάλης Τεσσαρακοστής μπορεί να ονομαστεί η προσευχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Παράδοση την αποδίδει σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο. Να το κείμενο της προσευχής:
«Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,
πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας,
καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης,
ὑπομονής καί ἀγάπης
χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ,
δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα,
καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου,
ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν».

Τούτη η προσευχή λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας της Μεγάλης Σαρακοστής από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή. Την πρώτη φορά λέγοντας την προσευχή κάνουμε μία μετάνοια σε κάθε αίτηση. Έπειτα κάνουμε δώδεκα μετάνοιες λέγοντας: «Ο Θεός, ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῷ, καί ἐλέησόν με» . Ολόκληρη η προσευχή επαναλαμβάνεται με μια τελική μετάνοια στο τέλος της προσευχής.

Γιατί αυτή η σύντομη και απλή προσευχή κατέχει μια τόσο σημαντική θέση στην όλη λατρεία της Μεγάλης Σαρακοστής; Διότι απαριθμεί, μ’ ένα μοναδικό τρόπο, όλα τα αρνητικά και τα θετικά στοιχεία της μετάνοιας και αποτελεί, θα λέγαμε, ένα «κανόνα ελέγχου» του προσωπικού μας αγώνα στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτός ο αγώνας σκοπεύει πρώτα απ’ όλα στην απελευθέρωσή μας από μερικές βασικές πνευματικές ασθένειες που διαμορφώνουν τη ζωή μας και μας κάνουν πραγματικά ανίσχυρους ακόμα και για να κάνουμε αρχή στροφής στο Θεό.

Η αργία
Η βασική ασθένεια είναι η αργία. Είναι η παράξενη εκείνη τεμπελιά και η παθητικότητα ολόκληρης της ύπαρξής μας που πάντα μας σπρώχνει προς τα «κάτω» μάλλον παρά προς τα «πάνω» και που διαρκώς μας πείθει ότι δεν είναι δυνατό ν’ αλλάξουμε και επομένως δε χρειάζεται να επιθυμούμε την αλλαγή. Είναι ένας βαθιά ριζωμένος κυνισμός που σε κάθε πνευματική πρόκληση απαντάει με το «γιατί;» και καταντάει την ζωή μας μια απέναντι πνευματική φθορά. Αυτή είναι η ρίζα όλης της αμαρτίας γιατί δηλητηριάζει κάθε πνευματική ενεργητικότητα στην πιο βαθιά της πηγή.

Περί περιεργείας
Ως δεύτερο πάθος, ο άγιος Εφραίμ, αναφέρει την περιέργεια, την οποία η ασκητική παράδοση την καταδικάζει. Ο άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος αναφέρει πως από την αργία γεννιέται η περιέργεια, από την περιέργεια η αταξία και από την αταξία κάθε κακία. Η περιέργεια, λοιπόν, συνδέεται με την αργία και πιστά την ακολουθεί. Είναι κατά τον αγ. Ιωάννη της Κλίμακος η "κόλλα που μας κρατάει προσκολλημένους στα γήινα".
Είναι αλήθεια πως ο αργός και περίεργος με κάτι εύκολο θέλει να ασχολείται, ώστε να δικαιολογεί την ύπαρξη και την παρουσία του. Αθετώντας ουσιαστικά την εκτέλεση των θείων εντολών ψάχνει και βρίσκει μια απατηλή ενασχόληση με τους άλλους και τα πράγματα, θεωρεί ολοκλήρωση την φροντίδα και τις ερωτήσεις για τα πολλά, φοβούμενος και αποφεύγοντας συστηματικά τα επώδυνα.
Η περιέργεια και η φυγοπονία, κατά τους Πατέρες, χαρακτηρίζουν τον εργάτη των παθών. Η περιέργεια επίσης φανερώνει τη φιλαυτία του ανθρώπου καθώς και την υπερηφάνεια του, αφού φθάνει στο σημείο ο κατεχόμενος από το πάθος αυτό να ασχολείται συνεχώς με τους άλλους και καθόλου με τον εαυτό του.

Η φιλαρχία
Πνεύμα φιλαρχίας! Φαίνεται παράξενο πως η αργία και η λιποψυχία είναι ακριβώς εκείνα που γεμίζουν τη ζωή μας με τον πόθο της φιλαρχίας. Μολύνοντας όλη μας την τοποθέτηση απέναντι στη ζωή, κάνοντας την άδεια και χωρίς νόημα, μας σπρώχνουν ν’ αναζητήσουμε αντιστάθμισμα σε μια ριζικά λανθασμένη στάση απέναντι στα άλλα πρόσωπα.
Αν η ζωή μου δεν είναι προσανατολισμένη προς τον Θεό, αν δεν σκοπεύει σε αιώνιες αξίες, αναπόφευκτα θα γίνει εγωιστική και εγωκεντρική, πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι γίνονται τα μέσα για τη δική μου αυτοϊκανοποίηση. Αν ο Θεός δεν είναι ο «Κύριος και Δεσπότης της ζωής μου», τότε το εγώ μου γίνεται ο κύριος και δεσπότης μου, γίνεται το απόλυτο κέντρο του κόσμου μου και αρχίζω αν εκτιμώ καθετί με βάση τις δικές μου ανάγκες, τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου επιθυμίες και τις δικές μου κρίσεις.
Έτσι η επιθυμία της φιλαρχίας γίνεται η βασική μου αμαρτία στις σχέσεις με τις άλλες υπάρξεις, γίνεται μια αναζήτηση υποταγής τους σε μένα. Δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να εκφράζεται η φιλαρχία μου σαν έντονη ανάγκη να διατάζω και να κηδεμονεύω τους «άλλους». Μπορεί επίσης να εκφράζεται και σαν αδιαφορία, περιφρόνηση, έλλειψη ενδιαφέροντος, φροντίδας και σεβασμού. Και είναι ακριβώς η «αργία», μαζί με τη «λιποψυχία» που απευθύνονται αυτή τη φορά προς τους άλλους· έτσι συμπληρώνεται η πνευματική αυτοκτονία με την πνευματική δολοφονία.

Η αργολογία
Τέλος είναι η αργολογία. Απ’ όλα γενικά τα δημιουργήματα μόνον ο άνθρωπος προικίστηκε με το χάρισμα του λόγου. Όλοι οι Πατέρες βλέπουν σ’ αυτό το χάρισμα την ακριβή «σφραγίδα» της θείας εικόνας στον άνθρωπο γιατί ο ίδιος ο Θεός αποκαλύφθηκε σαν Λόγος (Ιωαν. 1:1).
Αλλά όντας ο λόγος το ύψιστο δώρο, έτσι είναι και ο ισχυρότερος κίνδυνος. Όπως είναι η κυρίαρχη έκφραση του ανθρώπου, το μέσο για την προσωπική του πλήρωση, για τον ίδιο λόγο, είναι και το μέσο για την πτώση του, για την αυτοκαταστροφή του, για την προδοσία και την αμαρτία. Ο λόγος σώζει και ο λόγος σκοτώνει· ο λόγος εμπνέει και ο λόγος δηλητηριάζει. Ο λόγος είναι το μέσο της Αλήθειας αλλά είναι και μέσο για το δαιμονικό ψέμα.
Έχοντας μια βασικά θετική δύναμη ο λόγος, έχει ταυτόχρονα και μια τρομακτικά αρνητική. Ο λόγος δηλαδή δημιουργεί θετικά ή αρνητικά. Όταν αποσπάται από τη θεία καταγωγή και το θείο σκοπό του γίνεται αργολογία. «Ενισχύει» την αργία, τη λιποψυχία και τη φιλαρχία και μετατρέπει τη ζωή σε κόλαση. Γίνεται η κυρίαρχη δύναμη της αμαρτίας.
Αυτά τα τέσσερα σημεία είναι οι αρνητικοί «στόχοι» της μετάνοιας. Είναι τα εμπόδια που πρέπει να μετακινηθούν. Αλλά μόνον ο Θεός μπορεί να τα μετακινήσει. Ακριβώς γι’ αυτό και το πρώτο μέρος της προσευχής αυτής είναι μια κραυγή από τα βάθη της καρδιάς του αβοήθητου ανθρώπου.
Στη συνέχεια η προσευχή κινείται στους θετικούς σκοπούς της μετάνοιας.

Η Σωφροσύνη
Σωφροσύνη! Αν δεν περιορίσουμε –πράγμα που συχνά και πολύ λαθεμένα γίνεται- την έννοια της λέξης «σωφροσύνη» μόνο στη σαρκική σημασία της, θα μπορούσε να γίνει κατανοητή σαν το θετικό αντίστοιχο της λέξης «αργία». «Αργία», πρώτα απ’ όλα, είναι η αδράνεια, τα σπάσιμο της διορατικότητας και της ενεργητικότητάς μας, η ανικανότητα να βλέπουμε καθολικά, σφαιρικά. Επομένως αυτή η ολότητα είναι το εντελώς αντίθετο από την αδράνεια.

Αν συνηθίζουμε με τη λέξη σωφροσύνη να εννοούμε την αρετή την αντίθετη από τη σαρκική διαφθορά είναι γιατί ο διχασμένος χαρακτήρας μας, πουθενά αλλού δεν φαίνεται καλύτερα παρά στη σαρκική επιθυμία, που είναι η αλλοτρίωση του σώματος από τη ζωή και τον έλεγχο του πνεύματος. Ο Χριστός επαναφέρει την «ολότητα» (τη σωφροσύνη) μέσα μας και το κάνει αυτό αποκαθιστώντας την αληθινή κλίμακα των αξιών, με το να μας οδηγεί πίσω στο Θεό.

Η Ταπεινοφροσύνη
Ο πρώτος και υπέροχος καρπός της σωφροσύνης είναι η ταπεινοφροσύνη. Πάνω απ’ όλα είναι η νίκη της αλήθειας μέσα μας, η απομάκρυνση του ψεύδους μέσα στο οποίο ζούμε. Μόνο η ταπεινοφροσύνη είναι άξια της αλήθειας· μόνο μ’ αυτή δηλαδή μπορεί κανείς να δει και δεχτεί τα πράγματα όπως είναι και έτσι να δει το Θεό, το μεγαλείο Του, την καλωσύνη Του και την αγάπη Του στο καθετί. Να γιατί, όπως ξέρουμε, ο Θεός «υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν».

Η Υπομονή
Μετά τη σωφροσύνη και την ταπεινοφροσύνη, κατά φυσικό τρόπο, ακολουθεί η υπομονή. Ο «φυσικός» ή «πεπτωκώς» άνθρωπος είναι ανυπόμονος, γιατί είναι τυφλός για τον εαυτό του, και βιαστικός στο να κρίνει και να καταδικάσει τους άλλους. Με διασπαρμένη, ατελή και διαστρεβλωμένη γνώση των πραγμάτων που έχει, μετράει τα πάντα με βάση τις δικές του προτιμήσεις και τις δικές του ιδέες. Αδιαφορεί για τον καθένα γύρω του εκτός από τον εαυτό του, θέλει η ζωή του να είναι πετυχημένη τώρα, αυτή τη στιγμή.
Η υπομονή, βέβαια, είναι μια αληθινά θεϊκή αρετή. Ο Θεός είναι υπομονετικός όχι γιατί είναι «συγκαταβατικός» αλλά γιατί βλέπει το βάθος όλων των πραγμάτων, γιατί η εσωτερική πραγματικότητά τους, την οποία εμείς με την τυφλότητά μας δεν μπορούμε να δούμε, είναι ανοιχτή σ’ Αυτόν. Όσο πιο κοντά ερχόμαστε στο Θεό τόσο περισσότερο υπομονετικοί γινόμαστε και τόσο πιο πολύ αντανακλούμε αυτή την απέραστη εκτίμηση για όλα τα όντα, πράγμα που είναι η κύρια ιδιότητα του Θεού.

Η Αγάπη
Τέλος, το αποκορύφωμα και ο καρπός όλων των αρετών, κάθε καλλιέργειας και κάθε προσπάθειας, είναι η αγάπη. Αυτή η αγάπη που, όπως έχουμε πει, μπορεί να δοθεί μόνο από το Θεό, είναι το δώρο που αποτελεί σκοπό που αποτελεί σκοπό για κάθε πνευματική προετοιμασία και άσκηση.

Η υπερηφάνεια
Όλα αυτά συγκεφαλαιώνονται στην τελική αίτηση της προσευχής του Αγίου Εφραίμ με την οποία ζητάμε: «…δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου…». Εδώ τελικά δεν υπάρχει παρά μόνο ένας κίνδυνος: η υπερηφάνεια. Η υπερηφάνεια είναι η πηγή του κακού και όλο το κακό είναι η υπερηφάνεια. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι αρκετό για μένα να βλέπω τα «ἐμά πταίσματα» γιατί ακόμα και αυτή η φαινομενική αρετή μπορεί να μετατραπεί σε υπερηφάνεια.

Τα πατερικά κείμενα είναι γεμάτα από προειδοποιήσεις για την ύπουλη μορφή ψευτοευσέβειας η οποία στην πραγματικότητα με το κάλυμμα της ταπεινοφροσύνης και της αυτομεμψίας μπορεί να οδηγήσει σε μια πραγματικά δαιμονική υπερηφάνεια. Αλλά όταν βλέπουμε τα δικά μας σφάλματα και δεν κατακρίνουμε τους αδελφούς μας, όταν με άλλα λόγια, η σωφροσύνη, η ταπεινοφροσύνη, η υπομονή και η αγάπη γίνονται ένα σε μας, τότε και μόνο τότε ο αιώνιος εχθρός –η υπερηφάνεια- θ’ αφανιστεί μέσα μας.

Ευλογημένη φτώχεια

Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης (1912-1998)

Πόσο μου αρέσουν τα μπαλώματα στο πανωφόρι του. Για τα παπούτσια δε τι να πω!!! Χάρμα οφθαλμών. Αλήθεια, εάν έξω στον κόσμο, βλέπατε κάποιον έτσι ντυμένο, τι θα κάνατε; Θα του δίνατε σημασία, θα γελούσατε, θα τον λυπόσασταν; Σας πληροφορώ λοιπόν, πως στην προκειμένη περίπτωση, στέκονταν 'κλαρίνο' μπροστά του, και έκαναν τούμπες από την χαρά τους, όσοι κατάφερναν να τον συναντήσουν. Γιατί άραγε; Όλα συνηγορούσαν ώστε να μην τον πάρει κανείς στα σοβαρά αυτόν τον Γέροντα, με τέτοια εμφάνιση. Και όμως. Ακριβώς το αντίθετο συνέβαινε. Εγώ έχω πάει και κοιμηθεί στην καλύβα του και γνωρίζω από πρώτο χέρι για την ευλογημένη πτωχεία, που όμως μου φαίνεται τόσο όμορφη. Πώς γίνεται αυτό;

Έλεγε ο Γέροντας σχετικά με την κενοδοξία.

"Μια φορά είχα πάει να λειτουργήσω στον Γέροντα(τον πνευματικό του πατέρα, Γέροντα Ιωσήφ τον ησυχαστή). Μετά την Λειτουργία έπρεπε να γυρίσω στο καλύβι μου. Έπιασε όμως δυνατή βροχή. Στον Γέροντα είχαν στείλει τότε (γύρω στο 1938) ένα καινούριο μουσαμά. Πού τότε εκείνα τα χρόνια μουσαμάς! Μου τον έδωσε με επιστροφή. Στον δρόμο λοιπόν, με πείραζε ο λογισμός.

-Βρε, έγινα και εγώ με μουσαμά. Και δεν είναι κανείς να με δει! Δεν μπορούσαν τα πουρνάρια και οι αγριελιές να έχουν μάτια!. Κοίτα να δεις η κενοδοξία πού φυτρώνει.

Το ...πολυτελέστατο κρεβάτι του.

Για όσους δεν καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται, είναι ένα ψυγείο, μπουζιέρα το λένε μερικοί.

Και το φαγητό, όπως βλέπετε δεν χρειάζεται σχόλια.

Δύο ακόμη δείγματα, μπαλωμένων ράσων, του Γέροντος Παϊσίου αυτή την φορά, για τα οποία όμως, είμαι απολύτως πεπεισμένος, πως εάν ποτέ πωλούνταν σε δημοπρασία, θα ήταν ανάρπαστα.

Δεν συζητάμε δε για την τιμή που θα έπιαναν. Ο οίκος Christies θα έτριβε τα μάτια του. Γιατί;

Το σχετικό απόσπασμα για την κενοδοξία, προέρχεται από το βιβλίο του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού "Ο χαρισματούχος υποτακτικός".

Ένας μοναχός εξομολογείται....

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μητρ. Ιεροθέου Βλάχου 'Το μυστήριο της Παιδείας του Θεού',
αναδημοσίευση από το http://img.pathfinder.gr//clubs/files/60869/70.html


«Από την αρχή της μοναχικής μου ζωής ζούσα μια ήσυχη, καλή ζωή. Οι ακολουθίες στο Μοναστήρι και η Μυστηριακή ζωή με θέρμαιναν, με ανέπαυαν. Αυτό μέχρι την ώρα που γεννήθηκε μέσα μου κάτι άλλο, μέχρι την ώρα που αναπτύχθηκε η εσωτερική ζωή. Ξαφνικά αισθάνθηκα ένα κάψιμο εσωτερικό, ένα κάψιμο θείας αγάπης. Η φυσική και καλή ζωή που ζούσα μέχρι τότε, φαινόταν τώρα πολύ σκοτεινή, χωρίς νόημα και περιεχόμενο. Άρχισα να βρίσκω τον χώρο της καρδιάς, το κέντρο της υπάρξεως, τον ευλογημένο εκείνο χώρο που ανακαλύπτεται με την εν Χάριτι άσκηση και μέσα στον οποίο αποκαλύπτεται ο Ίδιος ο Θεός.
Αυτή η καρδιά είναι το πρόσωπο, γιατί πρόσωπο είναι «ο κρυπτός της καρδίας άνθρωπος εν τω αφθάρτω του πνεύματος... ο εστίν ενώπιον του Θεού πολυτελές» (Α' Πέτρου γ' 4). Μέχρι τότε διάβαζα αυτά στα βιβλία, τώρα τα έβλεπα στην πραγματικότητα. Ένοιωθα αυτό που λέγει ο Αββάς Παμβώ «ει έχεις καρδίαν δύνασαι σωθήναι», αυτό που λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος «Θεός θεοίς ενούμενός τε και γνωριζόμενος εν καρδία» και ο Απόστολος Παύλος «ος έλαμψεν εν ταις καρδίαις ημών». Η καρδιά που είναι τα άγια των αγίων «της μυστικής ενώσεως Θεού και ανθρώπου, αυτής της ενυποστάτου δι' Αγίου Πνεύματος ελλάμψεως» ανακαλύφθηκε. Αισθανόμουν την καρδιά σαν Ναό μέσα στον οποίο λειτουργούσε ο αληθινός Ιερεύς της θείας Χάριτος. Παράλληλα με τον κτύπο του σαρκικού οργάνου της καρδιάς ακουγόταν και ένας άλλος κτύπος βαθύτερος και γρηγορότερος. Αυτός ο κτύπος συντονιζόταν με την ευχή του Ιησού. Ή μάλλον η ίδια η καρδιά έλεγε την ευχή. Όλη αυτή η κατάσταση συνδεόταν με μερικά χαρακτηριστικά.

Αναπτύχθηκε μια ερωτική κοινωνία με τον Θεό. Τότε καταλάβαινα γιατί οι Πατέρες ονόμαζαν τον Θεό έρωτα. «Ο Θεός έρως εστί και εραστόν» (Μάξιμος ο Ομολογητής) και «ο εμός έρως εσταύρωται» (αγ. Ιγνάτιος Θεοφόρος). Κάθε μέρα αισθανόμουν την περίπτυξη του Θεού. Αυτή η αγάπη εκείνο τον καιρό με είχε τρελλάνει. Ο Θεός βιωνόταν ως ελεήμων, ως γλύκα και γλυκασμός. Άναψε μέσα στην καρδιά μου το ευλογημένο πυρ, που έκαιγε τα πάθη και δημιουργούσε ανέκφραστη πνευματική ηδονή.

Αναζητούσα ησυχία, σκοτάδι, ηρεμία εξωτερική. Τα μικρά κελλιά, οι τρύπες των βράχων, ο ανοιχτός ορίζοντας της φύσεως, τα σκοτεινά μέρη με δέχονταν σαν φιλοξενούμενο. Την νύκτα έβγαινα στις ερημιές του Άθωνα. Μαγεία! Ευλογία! Μέθη! Στην μοναξιά και στην πολυκοσμία, στην έρημο και στα κοινόβια ζούσα την παρουσία του Θεού, την θεία περίπτυξη. Αναπτύχθηκαν τότε άλλες αισθήσεις, αισθήσεις πνευματικές, η νοερά αίσθηση, η νοερά δράση και ακοή. Όλος ο νους ήταν συγκεντρωμένος μέσα στο βάθος της καρδιάς και άκουγε εν ακορέστω γλυκασμώ την ευχή πού λεγόταν μέσα εκεί. Όλος ο εσωτερικός κόσμος ενοποιημένος. Όλα έδειχναν ότι γεννήθηκε ένας καινούργιος άνθρωπος, ένας καινούργιος κόσμος και μια καινή ζωή. Μια θερμότητα έκαιγε τα πάντα. «Ουχί η καρδία ημών καιομένη ην εν ημίν ως ελάλει ημίν εν τη οδώ...;» Η αίσθηση των μαθητών αυτών υπήρξε δική μου βίωση. Αισθανόμουν καλά τον λόγο του Χριστού: «πυρ ήλθον βαλείν επί την γην και τι θέλω ει ήδη ανήφθη;» Και τον λόγον ότι ο Θεός «πυρ εστί καταναλίσκον». Άλλοτε αυτή η θέρμη και αυτή η φωτιά μετατρεπόταν σε πληγή βαθειά. Αισθανόμουν ότι αυτή η θερμότητα αναγεννούσε την ύπαρξή μου, πρώτα την ψυχή και μετά επεκτεινόταν και στο σώμα. Η αίσθηση ότι τώρα γεννήθηκα σε άλλον κόσμο ήταν διαρκής. Χοροπηδούσα σαν μικρό παιδί. Ακόμη υπήρξαν μερικές φορές πού ένοιωσα και την σάρκα μου σαν μικρού παιδιού, πού μόλις βγήκε από την μήτρα της μάνας του.

Αυτό δημιουργούσε βαθύτατη ειρήνη λογισμών. Ο νους καθαριζόμενος διαρκώς απέβαλε όλα τα ξένα στοιχεία τα οποία σαν λέπια τον εκάλυπταν. Γινόταν έτσι ελαφρός και πάντοτε εύρισκε καταφύγιο στην καρδιά. Εκεί παρέμεινε και ευφραινόταν πνευματικά. Εκεί μερικές φορές άκουγε και την φωνή του Θεού, πού ήταν πολύ συνταρακτική και δημιουργούσε πηγές δακρύων. Η γνωριμία με τον Θεό ήταν προσωπική. Η γνώση του Θεού πραγματικό γεγονός.

Μερικές φορές βυθιζόμουν σε βαθειά μετάνοια. Ο νους μπαίνοντας στην καρδιά εν Χάριτι έβλεπε το σκοτάδι, την βρωμιά της ψυχής και όλη η ύπαρξή ξεχυνόταν σε καυτά δάκρυα. Έκλαιγε η καρδιά. Τα δάκρυα της καρδιάς ξεχύνονταν επάνω της και την ξέπλεναν από την αμαρτία. Παράλληλα άνοιγαν και τα μάτια και γίνονταν πηγές δακρύων. Άλλοτε έκλαιγε μόνον η καρδιά και άλλοτε και το σώμα. Θρήνος βαθύς από την αποκάλυψη της ασωτίας... Κλάμα πολύ, αλλά όχι με απελπισία. Ήταν συνδεδεμένο με την αίσθηση της αγάπης του Θεού.
Εκείνο τον καιρό όλα ήταν ωραία. Η λέξη ωραία δεν έχει σχέση με την αισθητική, αλλά με την οντολογική πραγματικότητα. Έβλεπα τους λόγους των όντων σε όλη την δημιουργία. Και αυτό προξενούσε άρρητη ευφροσύνη. Όλα εξέφραζαν την αγάπη του Θεού. Η ανάγνωση της Γραφής έτρεφε την καρδιά. Οι λέξεις δεν πήγαιναν στην λογική, αλλά εισχωρούσαν στην καρδιά και την ζωογονούσαν. Όπως το μωρό ρουφά το γάλα από τον μαστό της μάνας του και τρέφεται, έτσι αισθανόταν η καρδιά τρεφόταν από το λόγο του Θεού. Γινόταν μετάγγιση αίματος. Τα βιβλία των Πατέρων τα διάβαζα με άλλο πρίσμα. Γνωστά κείμενα τότε τα έβλεπα διαφορετικά. Σαν να είχα αποκτήσει καινούργια μάτια και σαν να είχα μάθει καινούργια γλώσσα. Αισθανόμουν συγγενής πνευματικά με τους Πατέρας. Όμως τις πιο πολλές φορές δεν ήθελα να διαβάζω ακόμη και βιβλία πατερικά. Σαν να σταματούσαν την προσωπική επικοινωνία με τον εράσμιο Νυμφίο, σαν να διέκοπταν τη ζωντανή επικοινωνία με τον Δημιουργό του παντός.

Τα πάθη δεν ενεργούσαν τότε. Ένοιωθα όχι ηθικές αναστολές, αλλά την αναγέννηση μου. Ήμουν τόσο μεθυσμένος, ώστε δεν με ενδιέφερε απολύτως τίποτε. Υπήρχε μέσα μου μια ακατάσχετη αναζήτηση και επιθυμία να μη με αγαπούν οι άνθρωποι και μάλιστα να με περιφρονούν. Αφού είχα την αγάπη του Θεού, δεν με ενδιέφερε τίποτε άλλο. Ζούσα μια ερωτική ζωή, ζωή δακρύων... Η μόνη απασχόληση εγώ και ο Θεός. Ζητούσα την μοναξιά πού ήταν κοινωνία. «Ενώπιος Ενωπίω», «πρόσωπον προς Πρόσωπον». Αλλά και όταν ευρισκόμουν σε πολυκοσμία η εσωτερική φωνή ήταν ισχυρότερη. Και όταν κατά την διάρκεια ακολουθίας ο Γέροντας με έβαζε να ψάλλω, εγώ συγχρόνως άκουγα και αυτήν την εσωτερική φωνή της καρδιάς να επαναλαμβάνει την ευχή πού έγινε το εντρύφημά μου.

Αυτή η κατάσταση κράτησε περίπου τέσσερα χρόνια. Μέρα-νύχτα έλεγα την ευχή. Και την ώρα πού κοιμόμουν η καρδιά προσευχόταν. Την άκουγα καθαρά να αδολεσχεί με τον Θεό.

Όποιος θέλει να διαπιστώσει αν υπάρχη Θεός, ας δοκιμάσει. Θα συναντήσει ένα ζωντανό Θεό! Η Χάρη του Θεού με αξίωσε εμένα το έκτρωμα όλου του κόσμου να αποκτήσω μια μικρή σταγόνα γνώσεως Θεού».

Σχόλιο δικό μου.
Εγώ τον πιστεύω.......
Αυτή η ζωή μας προσφέρεται σε όλους ανεξαιρέτως. Δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με ΤΙΠΟΤΑ λιγότερο.

Μας λέει ο μοναχός ότι αυτή η κατάσταση κράτησε τέσσερα χρόνια. Τι έγινε μετά; Προφανώς προβιβάσθηκε!!
Για να γίνω πιο κατανοητός, η πορεία προς τη θέωση-σύμφωνα με τους πατέρες-χωρίζεται σε τρεις βαθμίδες ή τάξεις.
1. Καθαρτική τάξη, με κύριο χαρακτηριστικό την απαλλαγή από κάθε κακία.
2. Φωτιστική, με χαρακτηριστικό την γνώση των όντων, τη θεωρία των λόγων της κτίσης και τη μετουσία του Αγίου Πνεύματος.
3. Μυστική ή τελειοποιός τάξη, όπου εκεί έχουμε την πλήρωση του νου με τη γνώση, την μυσταγώγηση στα απόκρυφα μυστήρια.

Σταυρική αγάπη

Ματθαίος 16,24

"τότε ο Ιησούς είπεν τοις μαθηταίς αυτού ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι"

Πολλές φορές έχουμε ακούσει αυτή την φράση, νομίζουμε μάλιστα ότι καταλαβαίνουμε τι λέει. Ή μήπως όχι; Οι περισσότεροι πάντως καταλαβαίνουν στην πιο απλοϊκή εκδοχή ότι ο σωστός Χριστιανός πρέπει να δείχνει αυταπάρνηση και αποφασιστικότητα στις διάφορες δυσκολίες που θα συναντήσει στη ζωή του. Άλλοι, πιο προχωρημένοι πνευματικά θα μιλήσουν για αυταπάρνηση του ανθρώπου μπροστά στον πόλεμο που οφείλει να κάνει ενάντια στα πάθη του.

Εντάξει, όλα ωραία και καλά με τα παραπάνω, μέσα στο πνεύμα είναι, αλλά.... υπάρχει ένα αλλά. Πόσοι από εμάς έχουμε κατανοήσει την έννοια της αυταπάρνησης που οδηγεί στο σταυρό; Εγώ τουλάχιστον δεν την είχα εννοήσει, ώσπου διάβασα το παρακάτω απόσπασμα από του βιβλίο του Αθ. Ρακοβαλή " Ο πατήρ Παΐσιος μου είπε....".

Τότε κατάλαβα για τι ψηλά πράγματα είμαστε προορισμένοι, τότε κατάλαβα για ποια αυταπάρνηση πρέπει να μιλάμε. Για αυταπάρνηση που οδηγεί στο σταυρό και από εκεί στην Ανάσταση της ψυχής μας.

Χρόνια πολλά και Καλή Ανάσταση!!!

Μια φορά έμαθα ότι ένας παιδικός μου φίλος, που είχα χρόνια να τον δω, είχε προσβληθεί από λευχαιμία. Πήγα να το πω στο γέροντα Παΐσιο να τον κάνει καλά.
- Τι θες, να κάνουμε καλά το σώμα ή την ψυχή με ρώτησε.
- …και τα δύο, γέροντα!
- Γέλασε!
- Καλά, θέλεις να το πάρουμε μισό-μισό;… Να πάρεις εσύ το 50% του καρκίνου και τα υπόλοιπα εγώ.
- …(Δηλαδή να πάθω εγώ καρκίνο, στη θέση του φίλου μου; σκέφτηκα).
- Θέλεις; ξαναρώτησε ο γέροντας.
- …
Φοβόμουν, δεν έλεγα τίποτα.
- Καλά…Συμφωνείς να πάρω εγώ το 99% και εσύ το 1%; ξαναρώτησε.
- Ναι, γέροντα συμφωνώ, απάντησα αμέσως καθώς μου φάνηκε εύκολο αυτό.
- Εντάξει, γέλασε χαρούμενα, τα συμφωνήσαμε! είπε.
- …(Σιωπή). Αλήθεια γέροντα, θα πάρετε τον καρκίνο πάνω σας τώρα; ξαναρώτησα.
- Κοίτα να δεις…για να ακούσει ο Θεός μια προσευχή και να κάνει καλά κάποιον, πρέπει να προσευχόμαστε με τέτοια διάθεση. «Θεέ μου…κάνε εκείνον καλά και δώσε σε εμένα την αρρώστια» ή αν είναι παράλυτος να έχουμε τη διάθεση να πούμε «Θεέ μου, πάρε από μένα τη μισή δύναμη από τα πόδια μου και δώσε την σε εκείνον». Κατάλαβες; Η προσευχή πρέπει να γίνεται με κόπο… με αυτοθυσία… Ο καλός Θεός, βλέποντας την αδυναμία μας να σηκώσουμε την αρρώστια, και εκείνον τον κάνει καλά και σε μας δε δίνει την αρρώστια… Αλλά για να εισακουσθεί μια προσευχή, πρέπει να γίνεται με τέτοια διάθεση… Καμιά φορά βέβαια μπορεί στα αλήθεια να μας δώσει ο Θεός καμιά αρρώστια που μπορούμε να σηκώσουμε.

Τελικά ο Γέροντας, πέθανε από καρκίνο, στις 12 Ιουλίου 1994, ευχαριστώντας το Θεό. Γιατί ευχαριστώντας Τον; Εδώ όπως και στα παραπάνω, ΔΕΝ ισχύουν οι νόμοι της λογικής. Εδώ ισχύουν άλλοι νόμοι, πνευματικοί, οι νόμοι της αγάπης του ανθρώπου για το Θεό και τον άνθρωπο, νόμοι που "παλαβώνουν" τον άνθρωπο και τον πάνε αλλού. Τον βγάζουν από τον κόσμο τούτο και τον μετατρέπουν όχι σε αστροναύτη αλλά σε .....Παραδεισοναύτη!!

Την ευχή του να έχουμε...

Ααααα, και ξέχασα να σας πω. Ο φίλος με την λευχαιμία, ζει και βασιλεύει!!!

Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα

"Δύο στο τετράγωνο .." α) Κοινωνική ερμηνεία: Δύο άνθρωποι συναντήθηκαν σε κάποιο οικοδομικό τετράγωνο ... β) Αισθητική ερμηνεία: Ο αριθμός δύο ευρισκόμενος εντός τετραγώνου σχήματος κ.λπ. Μια και πρόκειται όμως για μαθηματικά όλα τα παραπάνω είναι ανόητα και ισχύει το απλούστατο "δύο στο τετράγωνο ίσον τέσσερα". Κάθε πληροφορία ερμηνεύεται σωστά, όταν πάρουμε υπ’ όψιν μας το χώρο από τον οποίο προέρχεται και τις γνωστικές του προϋποθέσεις. Ο πιο σίγουρος τρόπος για να βγάλουμε λανθασμένα συμπεράσματα είναι να αρχίσουμε τα "εγώ νομίζω" επί παντός επιστητού. "Εγώ νομίζω" έχει το δικαίωμα να πει μόνο ο ειδικός, αυτός που έχει αφομοιώσει τα εμπειρικά δεδομένα της επιστήμης του.
Η διδασκαλία της Εκκλησίας δεν προήλθε από στοχασμούς σπουδαίων ανδρών περί Θεού και ανθρώπου. Προηγείται η έλλαμψη στη καρδιά του ακηράτου φωτός της θεογνωσίας, και μετά τη διάνοιξη των οφθαλμών της διανοίας έρχεται η κατανόηση των ευαγγελικών κηρυγμάτων. Έχουμε να κάνουμε με μια εμπειρική επιστήμη. Όπως τονίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: "δέν μπορούν όλοι να φιλοσοφούν περί Θεού", αλλά μόνο, "οι εξητασμένοι και διαβεβηκότες εν θεωρία, και προ τούτων και ψυχήν και σώμα κεκαθαρμένοι, ή καθαιρόμενοι, το μετριώτατον", δηλαδή οι καθαροί στη ψυχή και το σώμα ή τουλάχιστον και όσοι βρίσκονται στη διαδικασία αυτής της κάθαρσης. Ισχύει ότι και σε όλες τις επιστήμες που μελετούν το τετραδιάστατο χωροχρονικό συνεχές, το λεγόμενο υλικό κόσμο, και τα φαινόμενά του. Η Αγία Γραφή δεν είναι απλώς το βιβλίο των βιβλίων φορτωμένο με ένα μαγικό αλάθητο. Είναι το βασικό εγχειρίδιο της ιατρικής του ανθρώπου επιστήμης. Δεν έχει λάθος σε όσες πληροφορίες έχουν να κάνουν με αυτά που πρέπει να ξέρουμε για να σωθούμε. Όπως και ένα σύγγραμμα ιατρικής, μπορεί να έχει λάθη ορθογραφικά ή σε πληροφορίες περί γεωγραφίας, φυσικής, αστρονομίας, παλαιοντολογίας κ.λ.π. Σε αυτές τις περιπτώσεις εκφράζει απλώς τις απόψεις της εποχής του συγγραφέα. Δηλαδή ο άγιος δέχεται την αποκάλυψη, βλέπει τα άρρητα ρήματα και μετά προσπαθεί, χρησιμοποιώντας το μυαλό του και τις γνώσεις της εποχής του, να μιλήσει σε τυφλούς για το πράσινο, το κόκκινο, το κίτρινο. Στην ουσία προσπαθεί να μας πει ότι υπάρχει δυνατότητα να δούμε· ότι το να είμαστε τυφλοί δεν είναι φυσιολογικό, όπως νομίζουμε, και ότι υπάρχει μια συγκεκριμμένη μέθοδος πού, αν την ακολουθήσουμε, θα θεραπευτούμε. Εκτός αυτού τα λόγια της Γραφής και των αγίων είναι ρήματα ζωής αιωνίου, κουβαλάνε τη ζωή και θεραπεύουν.
Οι γραφές λοιπόν μας μαθαίνουν όλα αυτά που πρέπει να ξέρουμε για να σωθούμε. Να σωθούμε όχι εσχατολογικά, να πάρουμε δηλαδή το εισιτήριο για τον παράδεισο (θά γίνει ίσως κι’ αυτό), αλλά εδώ, στο νυν αιώνα, σώζομαι, γίνομαι σωστός, υγιής. Ενώ βρίσκομαι σε λάθος κατάσταση, σε λάθος κατεύθυνση, είμαι άρρωστος· θεραπεύομαι, βρίσκω τη σωστή κατεύθυνση, επανέρχομαι στη σωστή κατάσταση, περνάει κανείς από το θάνατο στη ζωή, γίνεται σκεύος εκλογής, βιώνει την ανάσταση. Η Βασιλεία του Θεού δεν αναφέρεται μόνο στην άλλη ζωή. Αυτό το απομόνωσαν στη Δύση το Μεσαίωνα για να χειραγωγούν και να καταδυναστεύουν τους ανθρώπους. Τους ενδιέφερε να γίνουν κράτος εν κράτει, απλώς να έχουν και να ασκούν ανθρώπινη δύναμη και εξουσία· γι’ αυτό χρειάζονταν χρήματα, πολλά χρήματα, συγχωροχάρτια. "Ελθέτω η Βασιλεία Σου". Τί ζητάμε δηλαδή να πεθάνουμε μια ώρα αρχύτερα; Ο Κύριος μας δίδαξε να ζητάμε να μας δοθεί να βιώσουμε τη Βασιλεία των Ουρανών από το νυν αιώνα. Είναι εντολή του Χριστού να ζητάμε και να παρακαλάμε να ζήσουμε την θέωση από αυτή μας την επίγεια ζωή σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο.
Ας διαβάσουμε το αποστολικό ανάγνωσμα της ακολουθίας του γάμου ως θεραπευτικό κειμένο γραμμένο από κάποιο έμπειρο γιατρό. Από τους δεκατέσσερις στίχους του αναγνώσματος οι δύο πρώτοι απευθύνονται και στους δύο, οι επόμενοι τέσσερεις στη γυναίκα και οι τελευταίοι οκτώ στον άνδρα. Εκεί τέσσερις φορές ζητάει από τον άνδρα να αγαπάει τη γυναίκα του και μόλις στο τέλος του τελευταίου στίχου του αναγνώσματος, τον 33ο του Ε' κεφαλαίου προς Εφεσίους απευθύνεται στη γυναίκα με το τόσο γνωστό και παρεξηγημένο "η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα".
Από τον άνδρα ζητάει να αγαπάει την γυναίκα. Μετά την πτώση κυριαρχεί η φθορά και ο θάνατος. Καταντήσαμε να ζούμε σαν τα ζώα. Κυριαρχείται και καταδυναστεύεται ο άνθρωπος, η εικόνα του Κυρίου, από τα ένστικτα. Στη φύση βλέπουμε ότι το θηλυκό έχει έμφυτη την αγάπη και τη στοργή. Θεωρεί ο αποστόλος δεδομένη την αγάπη στη γυναίκα, δεν της ζητά να αγαπάει τον άνδρα της. Την προτρέπει να τον φοβάται δηλαδή.... ΝΑ ΤΟΝ ΣΕΒΕΤΑΙ!!! Αλλά καταχρηστικώς, ας χρησιμοποιήσουμε την λέξη με την σημερινή έννοια της. Δηλαδή να φοβάται μήπως εκείνος εκμεταλλευτεί την αγάπη της. Να φοβάται μήπως εκείνη εκμεταλλευτεί την αγάπη της· μήπως από την πολλή της την αγάπη φέρεται αδιάκριτα, με παρρησία, άθελά της τον προσβάλλει, γενικά υπερβάλλει και σβήνει και τη λίγη αγάπη που τυχόν έχει ο άντρας της· "ουδέν ούτω διαλύειν αγάπην ως η παρρησία, πέφυκε, και μίσος εργάζεσθαι" (ΚΛΙΜΑΞ) “Φόβου γαρ καθ' εαυτήν κεχωρισμένη η αγάπη εις καταφρόνησιν πέφυκεν ως τα πολλά μεταπίπτειν, μη οίον στομουμένης φόβω της εξ αυτής τικτομένης φυσικώς παρρησίας” (άγιος Μάξιμος).
Πολύ βαρύτερη λοιπόν η ασθένεια του άνδρα. Πολύ ισχυρότερο το φάρμακο που του δίνει. Αγάπα, αγάπα, αγάπα, αγάπα!!! Κανονικά θα έπρεπε να αισθάνονται οι άνδρες προσβεβλημένοι από το ανάγνωσμα· δηλαδή τί, είναι πέτρες ψυχρές και παγερές, δεν έχουνε καθόλου αγάπη; Διαβάζουμε όμως τα κείμενα της Εκκλησίας χωρίς να γνωρίζουμε τις προϋποθέσεις της και τα παρεξηγούμε. Τα καταλαβαίνουμε κοινωνικά και εκεί ακριβώς που υπάρχει τιμή εμείς βλέπουμε υποτίμηση. Πατάει το πόδι η ελαφρόμυαλη, τρώει τη σφαλιάρα και διαλύεται ο γάμος πριν καλά καλά αρχίσει.
Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα. Δύο στο τετράγωνο ίσον τέσσερα "αγάπα" για τον άνδρα. Χωρίς φιλαυτία, όχι προς ίδιον τέλος, όχι από συμφέρον, για καλοπέραση, αλλά με την αγάπη που "ου ζητεί τα εαυτής". Τέσσερα αγάπα για τον άνδρα και ένα φοβού για τη γυναίκα. Αγάπη μετά φόβου καί, όταν έρθη με το καλό η αγάπη που έξω βάλλει το φόβο, η αγάπη που ουδέποτε πίπτει, αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις.

Για την αντιγραφή Διονύσης Παπαχριστοδούλου


Εύχομαι σε όλους να γεννηθεί ο Χριστός στις καρδιές μας και να ενηλικιωθεί, αν θέλουμε να έρθει ειρήνη στις καρδιές μας, στην οικογένεια μας και στη συνέχεια σε όλον τον κόσμο.

Ο μπαρμπα-Τάσος, ο πλανόδιος μανάβης

Αναστάσιος Μ. (1929-2004)

Ο Θεός διάλεξε τους απλοϊκούς που ο κόσμος θεω­ρεί μωρούς για να καταντροπιάσει τους σοφούς. Και εξέλεξε όσους ο κόσμος θεωρεί ανίσχυρους για να ντροπιά­σει τελικά εκείνους που έχουν κοσμική δύναμη, και διά­λεξε ο Θεός εκείνους που έχουν άσημη καταγωγή και τους περιφρονημένους κι εκείνους που τους θεωρούν τόσο τιποτένιους σαν να μην υπάρχουν καν, για να καταρ­γήσει όσους θαρρούν πως είναι κάτι. Και τούτο για να μην μπορεί να καυχηθεί ενώπιον του Θεού κανείς απολύ­τως.

(Α Κορινθίους α; 27)

Τα ανωτέρω αρμόζουν για τον ταπεινό και πολυβα­σανισμένο, μακαριστό κ. Τάσο, ο οποίος με την έμπρα­κτη πίστη του στον Χριστό, είχε λάβει πολλά ουράνια χαρίσματα. Γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1929 σε ένα χωριό της Βόρειας Ελλάδας. Από μικρό παιδί μπήκε στην βιοπάλη, ήταν ορφανός από πατέρα από την ηλικία των τριών ετών. Στην αρχή ή­ταν τσομπανάκος, Μετά στα χωράφια, αργότερα στις οικοδομές, χαμάλης σε αποθήκες, καλλιεργητής σε λαχα­νόκηπους, πλανόδιος μανάβης. Όπως έλεγε ο ίδιος σε η­λικία 16 ετών, σκέφτηκε, ποιο δρόμο να πάρει κι από τότε, έπεσε στο βήμα του Χριστού, στο Ευαγγέλιο, νιώθο­ντας «σαν επιστρατευμένος».

Ακολουθούν αποσπάσματα από το βιβλίο που αναφέρεται στον κ. Τάσο, "Σαν το χρυσάφι στο καμίνι", εκδόσεις "Ορθόξοξη Κυψέλη".

Μικρός, όταν ήμουνα, δεν οργιζόμουνα καθόλου ούτε έβλεπα κακό ή αδικία…Να, ένας πήρε την κομπίνα στο χωράφι του ενώ εγώ είχα πει πιο μπροστά να έλθουν στο δικό μου χωράφι. Αυτοί όμως τον ξεγέλασαν και πήγαν σε αυτούς. Ε… αλωνίζει το δικό τους. Δεν ήλθε στο δικό μου χωράφι. Το βράδι εκείνο, όμως πιάνει ένα χαλάζι, καταστροφή! Εγώ, τι να κάνω; Για να μην φωλιάσει μέσα μου το κακό, πήγα και θέρισα το χόρτο, αυτουνού δηλαδή που με ξεγέλασε, στα κρυφά. Για να μπορώ να τον φέρνω μετά στο μυαλό μου χωρίς κακία. Κι έφυγα, αφού θέρισα το χόρτο τους, χαράματα μη με δουν.

Γιατί το μίσος είναι δαιμόνων πείραξη. Φωλιάζει μέσα σου, είναι σατανικό πέρα ως πέρα. Πρέπει με κάθε θυσία, με προσευχή να φύγει αυτό το μίσος. Αν κάποιος σε προκαλεί, αποστραφείτω, που λέει, όμως να τον βάλεις στην προσευχή. Να μη φωλιάσει ο λογισμός μέσα σου. Δεν σκέφτομαι τα καλά, ούτε τα περνώ απ’ το νου όσα έκανα για αυτούς. Μόνο τα σφάλματα μου σκέφτομαι. Γιατί δεν κάνει να κλάψει άνθρωπος για σένα, ότι τον αδίκησες. Κάποτε με ειρωνεύτηκαν σ’ ένα σπίτι. Μόλις βγήκα έξω από το χωριό έλεγα γονατιστά, όπως ουρλιάζει ένα σκυλί. Συχώρεσε με Θε μου! Δεν είπα τι με κάναν. Έβαλα τον εαυτό μου κάτω από το Φως. Μέχρι τελευταία ώρα θα πολεμηθούμε, θα αντιμετωπίσουμε πειρασμούς, μόνο με προσευχή και έργα θα νικήσουμε.

Στο Ευαγγέλιο μας, που είναι το βήμα του Χριστού, απαγορεύεται η κακία. Να τον πάρεις τον άλλο στην προσευχή σου, Κύριε Ιησού Χριστέ… και να παρακαλάς να τον συχωρέσει, για να μην ριζώσει το κακό, διότι γίνεσαι τότε κτήμα άγονο, ακαλλιέργητο, εκτός καλοσύνης…
Αν, όμως, πω ήμαρτον…και παρακαλάω να συχωρέσει όλο τον κόσμο, που είναι καλύτεροι μου, αν σκύψω το κεφάλι μου και πω, εγώ ΤΙ έκανα στη ζωή μου; θα βρω ταπείνωση. Κι αυτό, το να μην σκεφτείς ότι εγώ αδικεύτηκα, προέρχεται από προσευχή. Ανάλογα με τη δύναμη της προσευχής, έρχεται ταπείνωση.
Μόνο ο αναμάρτητος Χριστός είναι το Φως. Χριστέ μου μη φεύγεις απ’ την καρδιά μας. Θέλει όμως καλοσύνη. Να χαίρεσαι όταν σε κατηγοράνε. Το κατηγόριο είναι καλό γιατί είναι σαν να γίνεται ένα φαγάκι και ρίχνεις μέσα και λίγο αλατάκι. Τότε καταλαβαίνεις αν συχωράς τον άλλον. Εκεί φαίνεται η αξία του πιστεύοντα. Να σε κατηγοράνε και να κρύβεσαι σε κρυφό μέρος να παρακαλάς για αυτόν να τον σώσει.

Μια άλλη φορά είδα ατέλειωτο φως. Βλέπω ένα Φως απ΄ τη γη να ανεβαίνει, με πήρε λαχτάρα κι έλεγα μ’ όλη μου την καρδιά: Άγιος ο Θεός…Άγιος ο Θεός… σηκωνόταν τα «οστέα μου», χάνεται άμα συναντήσει ο άνθρωπος το Φως, χάνεται όπως το αλάτι το ψιλό μες στο νερό.
Όταν έλθει το φως! Σαν ηφαίστειο φως. Έξι εφτά χρόνια το θυμόμουν δάκρυζα, και με λαχτάρα φώναζα, Άγιος ο Θεός!...

Μετά τις απανωτές εισαγωγές σε νοσοκομείο, λίγο καιρό πριν πεθάνει, έλεγε, η αρρώστια καλό πράμα είναι. Σε βοηθά να μην αγανακτάς, να είμαστε υπέρ-ευχαριστημένοι που βρεθήκαμε σ’ αυτό το έργο, να δοξάζουμε τον Θεό, δόξα σοι ο Θεός! Δισεκατομμύρια φορές δόξα σοι, κι έκλαιγε…λέγοντας Άγιος ο Θεός! Ο αναμάρτητος Χριστός, τι θέλει από εμάς; Χριστιανά τα τέλη. Ήλθε στον κόσμο να σώσει αμαρτωλούς. Να παρακαλάμε τον φύλακα άγγελο, που θα έλθει εκείνη την ώρα, να μας προφυλάξει από τα πονηρά πνεύματα μην μας πάρουν…Αχ, Θεέ μου, σώσε με! Αχ, Θεέ μου, σώσε με! Ελεήμων ελέησον με ο Θεός! Η Παναγία, που είναι σα μια μάνα, να μας δεχτεί στην αυλή των προβάτων…Κι ενώ πονούσε τόσο πολύ ο ίδιος, σαν να του πριόνιζαν το γαγγραινιασμένο πόδι, είχε και τη δύσπνοια απ’ την καρδιακή ανεπάρκεια, παρακαλούσε για άλλους. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του έλεγε. Αχ, Θεέ μου, σώσε την ανθρωπότητα! Αχ, Θεέ μου, σώσε την ανθρωπότητα! Αχ, Θεέ μου, σώσε την ανθρωπότητα! Δε θέλω τίποτα άλλο, δώσε μου τη δύναμη και το κουράγιο τ’ όνομα Σου να ‘χω στην καρδιά μου…

Πέθανε στο νοσοκομείο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, όπου είχε γίνει και νέα εισαγωγή ξημερώματα Δευτέρας 30 Αυγούστου 2004, χωρίς να χάσει καθόλου τις αισθήσεις του. Ζήτησε από τη γυναίκα του, να της φιλήσει τα χέρια, που τον φρόντισαν τόσο καιρό, κι άφησε με ειρήνη το πνεύμα του.

Το σκυλάκι ο Bobby

Είμαστε στο Εδινβούργο, την πρωτεύουσα της Σκωτίας. Διαβάζοντας τους τουριστικούς οδηγούς, ανάμεσα στα άλλα αξιοθέατα, ήταν και ένα μέρος που από την αρχή μου φάνηκε παράξενο και περίεργο, για να μην πω πως και λίγο ενοχλητικό σαν σκέψη. Ένα μνημείο για ένα σκυλάκι με το όνομα Bobby.
Καλά, λέω από μέσα μου. Αυτοί οι Άγγλοι με την ζωοφιλία τους δεν έχουν όρια. Μέχρις στιγμής είχα ήδη δει 2 νεκροταφεία σκύλων, το ένα μάλιστα ήταν στρατιωτικό(!) νεκροταφείο σκύλων, κοράκια με ονοματεπώνυμο να είναι οι φύλακες του πύργου του Λονδίνου, ένα μνημείο προς τιμήν των ζώων που έπεσαν στον πόλεμο υπέρ της Βρεττανικής αυτοκρατορίας, το μόνο που δεν είχα δει ήταν και ένα μνημείο για ένα σκύλο, ράτσας τεριέ.

Τι άλλο έμενε για να δω; Ένα μνημείο για γάτες και ποντίκια; Έλεος!!

Το βράδι στο ξενοδοχείο διαβάζοντας ένα βιβλίο με τα αξιοθέατα του Εδιμβούργου, έπεσα ξανά επάνω στον Bobby και διάβασα την ιστορία του. Έχει λοιπόν ως εξής:

Το 1858 πεθαίνει ένας αστυνομικός ονόματι John Gray και θάβεται στο παλιό νεκροταφείο Greyfriars. Ο τάφος του κοντεύει να εξαφανιστεί από το πέρασμα του καιρού αλλά και από την έλλειψη ανθρώπινου ενδιαφέροντος. Από όλους ξεχάστηκε, εκτός από τον μικρόσωμο Bobby, ο οποίος να σημειωθεί ήταν αστυνομικός σκύλος, συνάδελφος του εκλιπόντα John. Ο σκύλος λοιπόν αυτός επί 14(!!!) χρόνια έμενα δίπλα στον τάφο του κυρίου του μέχρι που πέθανε και το ίδιο το 1872. Δεν έφευγε από τον τάφο παρά μόνο για φαγητό. Και αυτό όχι σε ώρες άτακτες και για πολύ.

Στο κάστρο του Εδιμβούργου υπάρχει ένα κανόνι, το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, ρίχνει μια κανονιά στις 1 το μεσημέρι. Μόλις λοιπόν άκουγε την κανονιά, τότε έφευγε ο φίλος μας προς αναζήτηση φαγητού, και κατόπιν ξανά πίσω.

Το γεγονός αυτό συγκίνησε πάρα πολύ τον τοπικό πληθυσμό, ώστε πλήθος κόσμου πήγαινε να δει το θέαμα, και στο τέλος του έφτιαξαν και άγαλμα.

Πήγα και εγώ, και φωτογραφήθηκα στο άγαλμα του, παρότι δεν είμαι ζωόφιλος με την έννοια που δίνουν πολλοί σήμερα. Δεν έχω καν κατοικίδιο. Έβγαλα φωτογραφίες για να θυμάμαι και να παραδειγματίζομαι. Προβληματίζομαι πολύ που το λέω, αλλά μακάρι πολλές φορές, σε πολλές περιπτώσεις να μοιάζαμε στα ζώα.

Αφιερωμένο στον Γιάννο του Μάρκου και της Μαρίνας

Ο Άγιος Νεκτάριος και το management

Τι σχέση έχει ο Άγιος Νεκτάριος με το management;
Όλα αυτά τα χρόνια που εργάστηκα (και εξακολουθώ να εργάζομαι) σαν στέλεχος εταιριών, το καυτό πρόβλημα είναι το ίδιο: Πώς μπορεί ο κάθε διευθυντής να εμπνεύσει και να οδηγήσει τους ανθρώπους που είναι κάτω από αυτόν...
Εκατομμύρια σελίδες γράφτηκαν πάνω σε αυτά τα θέματα. Επιστήμονες προσέγγισαν τα δύσκολα προβλήματα της διοίκησης με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, από τους πιο έντιμούς, μέχρι τους πιο τιποτένιους...
Αλήθεια, αν ένας άγιος άνθρωπος ήταν manager, πώς θα διοικούσε...πολλά χρόνια αναρωτιόμουνα... να όμως που όποιος ψάχνει βρίσκει... Ο άγιος Νεκτάριος ήταν διευθυντής της Ριζαρείου σχολής, στις αρχές του εικοστού αιώνα... υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από ανθρώπους που έζησαν ενώ ζούσαμε και εμείς... Αλήθεια, υπάρχει Χριστιανικό management? Αν μου το έλεγε κάποιος σίγουρα θα γέλαγα... μήπως όμως... τι έκανε ο Νεκτάριος;
Γεννήθηκε το 1846 στην Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης από το Δημοσθένη και τη Μαρία Κεφαλά. Ονομάστηκε Αναστάσιος. Η οικογένεια του ήταν φτωχή, έτσι αφού τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο, δεκατεσσάρων χρονών παιδί, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και δούλεψε, αρχικά μόνο για στέγη και τροφή. Το 1868 πηγαίνει στη Χίο και γίνεται δάσκαλος στο Λιθί, έως το 1873. Μετά, γίνεται μοναχός με το όνομα Λάζαρος. Το 1877 χειροτονείται διάκονος και παίρνει το όνομα Νεκτάριος.
Το 1886 χειροτονείται πρεσβύτερος και λίγο αργότερα Αρχιμανδρίτης στο Κάιρο. Το 1889 χειροτονείται μητροπολίτης Πενταπόλεως. Η αγιότητα του, τόσο πολύ φανερή στον κόσμο, έστρεψε εναντίον του τα διεφθαρμένα στοιχεία της εκκλησίας. Κάποιοι φιλόδοξοι κληρικοί διέβαλαν τον¨Άγιο στον ενενηντάχρονο Πατριάρχη... τάχα ο Νεκτάριος εποφθαλμιούσε τη θέση του... Ο Νεκτάριος διώκεται άδικα, μέχρι που διώχνεται από την Αίγυπτο... Έρχεται στην Αθήνα χωρίς χρήματα ψάχνοντας για δουλειά για να ζήσει! Μένει στα Εξάρχεια και δεν έχει χρήματα να πληρώσει το νοίκι του... Παίρνει τη θέση του ιεροκήρυκα στην Εύβοια.. μετά στη Φθιώτιδα και Φωκίδα.... Οι εντυπώσεις που αφήνει παντού είναι εξαιρετικές, οι άνθρωποι τον αγαπούν...Το 1894 αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Γίνεται manager με τα σημερινά δεδομένα... Χωρίς ΜΒΑ και μέσο στο HR...

Τρία παραδείγματα Χριστιανικού Management - Απρόσμενου, συγκλονιστικού, υπέροχου!
Το περιβάλλον της Ριζαρείου
Στην ιερατική σχολή Ριζάρειο δεν φοιτούσαν μόνο πιστοί και παιδιά που ήθελαν να γίνουν ιερείς... φοιτούσαν και άπιστοι, παιδιά πολλών εύπορων οικογενειών, άτομα που ήρθαν γιατί το επίπεδο των σπουδών ήταν υψηλό κλπ.
Όποιος έχει μπεί έστω και μια φορά για μία ώρα σε τάξη τόσο ανομοιογενή, καταλαβαίνει τη δυσκολια... πόσο μάλλον όλοι αυτοί οι άνθρωποι να συμβιώνουν καθημερινά...
ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Κάποιοι μαθητές της ριζαρείου έκαναν σοβαρότατα παραπτώματα. Τους οδήγησαν στο διευθυντή λοιπόν για να τιμωρηθούν. Τι έκανε όμως ο Νεκτάριος;
Ζήτησε να μην του σερβίρεται φαγητό (του ίδιου, όχι των μαθητών...) για τρεις ημέρες. Θεώρησε ο Νεκτάριος τον εαυτό του υπεύθυνο, πίστεψε ότι ο ίδιος έκανε λάθος, δεν έμπνευσε τους μαθητές, δεν τους οδήγησε στη χάρη του Θεού. Την ώρα του κοινού δείπνου, ενώ οι άλλοι έτρωγαν, προσευχόταν στο Θεό για το πρόβλημα... Και δεν είναι δύσκολο για τον κάθε άνθρωπο να ξεχωρίσει τον υποκριτή από τον ειλικρινή...
Το ζήτημα αυτό συγκλόνισε την μικρή κοινότητα της ριζαρείου. Για πρώτη ίσως φορά στη ζωή τους οι άνθρωποι εκεί είδαν κάποιο διευθυντή να μην ψάχνει για ευθύνες στους άλλους αλλά στον εαυτό του. Η συγκλονιστική ταπείνωση του Νεκταρίου χώρισε το χρόνο στα δύο για την σχολή, το πριν και το μετά. Οι μαθητές άλλαξαν ριζικά. Οι φταίχτες του επεισοδίου δεν ήθελαν να φάνε ούτε αυτοί τις ημέρες που ο Νεκτάριος δεν έτρωγε...έκλαψαν πικρά... μετάνιωσαν... Μετά από αυτό όταν κάποιος έκανε ένα σοβαρό παράπτωμα έπεφταν πάνω του οι ίδιοι οι μαθητές να τον συνεφέρουν...τα λόγια τους ήταν συνήθως
¨θέλεις πάλι να μη τρώει ο Νεκτάριος... δεν τον βλέπεις πως αγωνίζεται εδώ μέσα... θα αρρωστήσει¨
ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Οι άνθρωποι που καθάριζαν τις τουαλέτες της σχολής καβγάδιζαν γιατί ο ένας ήθελε να ρίξει τον άλλο... ο Νεκτάριος ξύπναγε νωρίς και καθάριζε ο ίδιος τις τουαλέτες για να μην υπάρχει καβγάς... δεν κατηγόρησε κανένα... οι άνθρωποι που θα έπρεπε να καθαρίζουν ντράπηκαν και βρήκαν λύση...
ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.
ΤΡΙΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ...
Μια άλλη χρονιά ένας από τους εργάτες καθαριότητας αρρώστησε... ο Νεκτάριος άρχισε να καθαρίζει ο ίδιος στη θέση του, φοβούμενος ότι θα απολυθεί ο άρρωστος άνθρωπος. Και αυτό συζητήθηκε πολύ ανάμεσα στους μαθητές,,, όλοι έτρεμαν πλέον μήπως και τον στεναχωρέσουν, μήπως και του προσθέσουν και άλλο βάρος...
ΤΡΙΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... Να νοιάζεσαι πραγματικά για τον άνθρωπο που διοικείς... φαίνεται.

Το 1919 ο Νεκτάριος εισάγεται στο Αρεταίειο νοσοκομείο των Αθηνών... ένας γέροντας ιερέας με ένα φτωχό τριμμένο ράσο... Μετά από 50 ημέρες νοσηλείας χωρίς μέσο, και πριν ακόμη να εγχειρισθεί, παρέδωσε την Άγια ψυχή του στον Κύριο που τόσο αγάπησε στη ζωή του...,
Αν όλα είχαν μείνει εκεί, σήμερα ίσως κανείς δεν θα τον θυμόταν... Ο Κύριος όμως αποφάσισε κάτι άλλο...
Μόλις πέθανε στο νοσοκομείο ξεκίνησε η γνωστή διαδικασία με το σαβάνωμα... όμως, το νεκρό σώμα, μοσκομύριζε... Τα νέα διαδόθηκαν στο νοσοκομείο...Οι γιατροί και το προσωπικό άρχισαν να ρωτάνε, ποιός είναι ο φτωχός καλόγερος;... ποιός;... δεσπότης;, πρώην γενικός διευθυντής στη Ριζάρειο;
Και άρχισε η πορεία που έκανε τον Νεκτάριο γνωστό στην κάθε άκρη, στο κάθε μικρό χωριό της Ελλάδας, στην κάθε γωνιά του κόσμου που ζουν Έλληνες... Η νεκροφόρα έφθασε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος στον Πειραιά... και κόσμος, πολύς κόσμος που ήθελε να δει τον ιδρώτα που έβγαινε απο το άγιο πρόσωπο και μοσχομύριζε... Το καραβάκι "Πτερωτή" τον μετάφερε στην Αίγινα... έφθασε στις τέσσερις το απόγευμα στην Αίγινα... θα έλεγε κανείς ότι όλο το νησί περίμενε στην παραλία...Οι καμπάνες χτυπούσαν όπως τη μεγάλη Παρασκευή... Τρεις μέρες και τρεις νύχτες ο κόσμος ερχόταν να δει το άγιο σώμα...που αδιάκοπα ανάβλυζε μύρο και μοσχομύριζε... Και ήρθαν τα θαύματα...
Η εκκλησία που τόσο ο Νεκτάριος αγάπησε και υπηρέτησε και τόσο κάποια από τα δειφθαρμένα, φιλόδοξα ή κοσμικά μέλη της τον πρόδωσαν και τον αδίκησαν, αναγνώρισε την αγιότητα του... κάτι που ο απλός κόσμος είχε ήδη κάνει μετά τα τόσα σημάδια που έστειλε ο Κύριος... Ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται... και ο ταπεινός ιερέας έγινε το παράδειγμα των ευλαβών ιερέων τα χρόνια που ήρθαν... και τόσο πολλών ανθρώπων...

Γ. Λεκάτης

Την καθαρότητα, της πολιτείας σου, και την ευθύτητα, Πάτερ των τρόπων σου, ως προσφοράν πνευματικήν, δεξάμενος ο Δεσπότης, ιαμάτων κρήνην σε, εν Αιγίνη ανέδειξε, τοις πιστώς προστρέχουσι, τοις αγίοις λειψάνοις σου, τοις νέμουσιν οσμήν ουρανίαν, πάσι καί θείαν ευωδίαν.

Σχόλιο:
Το Management φυσικά αγκαλιάζει όλες τις πτυχές των ανθρώπινων σχέσεων. Στην οικογένεια, στο σχολείο, στον επαγγελματικό μας χώρο, παντού...

Ο αμίλητος κόσμος του Άθωνα. Οι Άγιοι

Όταν πρωτοπήγα στο Άγιο Όρος, ήταν σε μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής μου. Μόλις είχε πεθάνει ο πατέρας μου ξαφνικά στην ηλικία των 45 ετών, και όπως είναι φυσικό χάθηκε ο κόσμος κάτω από τα πόδια μου. Τα ερωτηματικά πολλά και ανελέητα. Οι απαντήσεις έπρεπε να είναι πλήρεις και έρθουν όσο το δυνατόν συντομώτερα. Κάποιος συμφοιτητής μου, έριξε την ιδέα για το Άγιο Όρος, μου διαφήμισε μάλιστα τον π. Παΐσιο ως άγιο θαυματοποιό που μόλις σε δει σου λέει το όνομα σου, που εκτρέφει φίδια κ.λ.π.Ένα ωραίο μεσημέρι του Μαρτίου, είμαι έξω από το καλυβάκι του γέροντα Παϊσίου, μπροστά από την συρμάτινη πόρτα που βλέπετε στην φωτογραφία παρακάτω.
Η πόρτα κλειδωμένη, κανένα σημάδι ζωής τριγύρω και το κυριώτερο και πιο απογοητευτικό από όλα; Η πινακίδα που έλεγε "Γράψτε ότι θέλετε και ρίξτε το στο κουτάκι. Θα σας ωφελήσω περισσότερο με την προσευχή παρά με την πολυλογία μου".Απογοήτευση πλήρης! Να έρθουμε μέχρι εδώ και να φάμε πόρτα; Τι κρίμα!! Με βαριά καρδιά, παίρνω κι εγώ ένα χαρτάκι, και προσπαθώ να γράψω κάτι. Δεν μπορώ. Μέσα μου συνεχώς λέω: "Θεέ μου τι καλά θα ήταν να τον συναντήσουμε. Γιατί;"Δεν προλαβαίνω να τελειώσω τη σκέψη-προσευχή μου, και βλέπω ένα γεροντάκι, να μας φωνάζει από τα αριστερά της καλύβας, να μπούμε από ένα μονοπάτι στα πλάγια του σπιτιού.

Ο Παΐσιος!!! Καλά, θαύμα έγινε; Πώς μας βρήκε; Αφού εμείς, ούτε φωνάζαμε, ούτε μιλούσαμε καλά καλά, προσπαθούσαμε να γράψουμε.Φτάνουμε στο σπιτάκι, και εκεί άλλη έκπληξη μας περιμένει. Γύρω στα 40 άτομα(!!!) ήταν μαζεμένα και κάθονταν και συζητούσαν με το Γέροντα!
Κάθησα σε ένα κούτσουρο, δίπλα στην πόρτα του κελιού και παρατηρούσα. Μα καλά. Αυτός είναι ο ΠΑΪΣΙΟΣ; Καταρχήν μου φάνηκε νέος. Εϊχε και λίγο μαύρο στα γένια του. Πώς γίνεται, άγιος και μαύρα γένια συμβαδίζουν; Πολύ αδύνατος, κοντούλης γύρω στο 1.60, του λείπουν πολλά δόντια από μπροστά, πολύ φτωχικά ντυμένος, με μία ζακέτα χιλιομπαλωμένη, στα αλήθεια, εγώ άλλα περίμενα να δω. Άλλη εικόνα είχα για τους αγίους. Αυτός ήταν πολύ καθημερινός, πολύ γήινος, πολύ.... Δεν ξέρω, του λείπουν πολλά όσον αφορά την εμφάνιση που σύμφωνα με τις προκαταλήψεις μου θα έπρεπε να έχει ένας άγιος.
Ο κόσμος ρωτούσε συνέχεια το Γέροντα για διάφορα θέματα. Οι απαντήσεις του ήταν σύντομες, σοφές, χαριτωμένες και πολλές φορές έβγαινε ένα χιούμορ πολύ έξυπνο και γλυκό. Ένας συμφοιτητής μου τον ρώτησε για το ρόλο των μοναχών. Ο Γέροντας του απάντησε πως ο μοναχός είναι ότι και ο ασυρματιστής στο στρατό. Επικοινωνεί με τη βάση οπότε έρχεται το βαρύ πυροβολικό και η βοήθεια.
Εγώ, δεν τον ρώτησα τίποτα. Ντρεπόμουν. Τι να του πω; Γέροντα χρησιμοποίησε τις δυνάμεις που μου είπαν πως έχεις και πες μου πού είναι αυτή τη στιγμή ο πατέρας μου; Ντρεπόμουν. Το ανέβαλλα για μια πιο βολική μέρα. Άλλωστε, αφού μάθαμε πια τα κατατόπια, δεν θα χανόμασταν.
Όλα καλά και φυσιολογικά, μέχρι τη στιγμή που είδα κάτι που μου έκανε τρομερή εντύπωση. Ξαφνικά, ο Γέροντας, ενώ στεκόταν στη μέση της ομήγυρης και συζητούσε με όλους, στρέφεται προς έναν μεσόκοπο, τον πλησιάζει, τον πιάνει από το χέρι, και περπατώντας χέρι-χέρι, τον πηγαίνει απόμερα, και κάθονται εκεί για 20 περίπου λεπτά και συζητούν. Τότε, προσέξαμε όλοι μας, την πονεμένη έκφραση του ανθρώπου αυτού.
Αυτή η σκηνή μου έμεινε. Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω αλλά μου έμεινε μια αίσθηση μιας πολύ διαφορετικής αγάπης. Δεν είναι της φαντασίας μου. Αλήθεια, αυτό που εισέπραξα ήταν μια αίσθηση ανυπέρβλητης αγάπης προς οποιονδήποτε. Βέβαια, από ότι μπόρεσα και διασταύρωσα, είναι πως το ίδιο ένοιωσαν και οι περισσότεροι που συναναστράφηκαν το Γέροντα σε πάρα πολλές περιπτώσεις.

Βγαίνοντας από το Άγιο Όρος, στο καράβι, μας πλησίασε ένας άγνωστος ο οποίος μας ρώτησε. - Είσασταν χτες στον Παΐσιο;
- Ναι, γιατί, πού το ξέρεις;
- Ήμουν κι εγώ εκεί.
- Μάλιστα.
- Το ξέρετε πως ξαφνικά ήρθε και σας φώναξε; Κανείς από εμάς δεν κατάλαβε τίποτα. Πώς σας κατάλαβε εσάς;
- Δεν ξέρουμε!
- Μυστήριο...
Έπειτα από κάποια ώρα, ξαφνικά και ενώ ήμασταν στο κατάστρωμα και μαζεύαμε ήλιο, γίνεται φασαρία!! Ένας συμφοιτητής μου, έτοιμος να δείρει κάποιον, να τον κρατάνε και αυτός να φωνάζει.
- Δε ντρέπεσαι ρε! Μέσα στο Άγιο Όρος! Φτου σου ρε! Σου φαίνομαι για ομοφυλόφιλος ρε;
- .....σιωπή από τον αντίδικο, ο οποίος φαινόταν τρομαγμένος από την έκταση που έλαβε το επεισόδιο.
Τι είχε γίνει; Ένας νεαρός, ο οποίος τώρα που τον προσέχαμε ήταν εμφανές πως είχε και ψυχολογικά προβλήματα, ρίχτηκε εν ψυχρώ στον φίλο μου, με τις αντίστοιχες προτάσεις! Ο φίλος μου 'τα πήρε' και ετοιμαζόταν να τον δείρει.
Στη συνέχεια, ο νεαρός, άρχισε να ζητά συγγνώμη με λυγμούς, και να μας εξιστορεί πως είναι ομοφυλόφιλος, πως έχει ψυχολογικά προβλήματα, πως συνέχεια πέφτει θύμα ξυλοδαρμού - μας έδειξε και τα σημάδια του, τα οποία ήταν πέρα για πέρα εμφανή - και πως έρχεται περίπου κάθε 3 με τέσσερις μήνες, για να πάει στον Παΐσιο να πάρει δύναμη!!!
Μέσα στα κλάματα του να μονολογεί πως μόνο ο Παΐσιος τον αγαπά σ' αυτόν τον κόσμο, μόνο αυτός τον προσέχει, μόνο αυτός του φέρεται καλά!!! Για εμάς, αυτή η σκηνή ήταν ανατριχιαστική. Άλλο ένα παράδειγμα της αγάπης του, αγάπης χωρίς ταμπού και προϋποθέσεις, αγάπης χωρίς όρια.
Πολλοί πηγαίνουν - μέσα κι εγώ στην αρχή - και επιδίδονται σε ένα ιδιότυπο κυνήγι αγίων και θαυμάτων. Δεν είναι όμως τα πράγματα έτσι. Το ζητούμενο δεν είναι τα θαύματα. Δεν μαλακώνουν αυτά την καρδιά των ανθρώπων, ούτε τους παραδειγματίζουν. Η αγάπη είναι το ζητούμενο, και μάλιστα αγάπη όπως περιγράφηκε πιο πάνω. Όλα τα άλλα είναι απλές απομιμήσεις. Και η αγάπη αυτή, δεν είναι ένα ανθρώπινο κατόρθωμα. Όχι. Αυτή η αγάπη είναι αποτέλεσμα της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος στον άνθρωπο. Είναι δώρο του Θεού στον άνθρωπο, αφού φυσικά ο άνθρωπος με την άσκηση του και την ταπεινή του προσπάθεια δείξει την αγαθή του προαίρεση. Είναι ο θεωμένος άνθρωπος, όχι απλές επιτηδευμένες συμπεριφορές ενός καλά εκπαιδευμένου ανθρώπου. Αυτό είναι η αγιότητα, που ευτυχώς ανθοφορεί πλούσια στο Άγιο Όρος.
Και αυτή η αγάπη, πληροφορεί τον άλλον. Δεν χρειάζεται διαφημίσεις. Τραβάει τον συνάνθρωπο, όπως τα λουλούδια τα πιο μυρωδάτα, τις μέλισσες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στη φωτογραφία δίπλα. Κάθε μέρα από το κελλάκι θα περνούσαν τουλάχιστον εκατό άτομα. Το διανοείστε; Να δέχεστε κάθε μέρα τόσες επισκέψεις; Και για να μπορεί να είναι εντάξει και με τα μοναχικά του καθήκοντα, ήδη μέχρι το ξημέρωμα είχε κάνει όλες του τις ακολουθίες. Ακόμη και εσπερινό!!
Ας έχουμε την ευχή του, καθώς και όλων των αγίων.

Αφιερωμένο σε όλους του Θεού Αγίους και στο Μάρκο.

Ο αμίλητος κόσμος του Άθωνα. Μέρος Γ'

Καλοκαιράκι, Ιούλιος μήνας, είμαι στο μπαλκονάκι της Διονυσίου και κάθομαι. Είναι γύρω στις 10:30 το βράδι. Καταπληκτική αίσθηση, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η φύση μπορεί να ΄χει τόσους ωραίους ήχους. Ησυχία που 'γεμίζει' το χώρο μαζί με κελαηδήματα αηδονιών, παφλασμός του κύματος κάπου στο βάθος, ξανά ησυχία. Η απόλυτη ηρεμία. Απέναντι, το κελάκι του γερο-Θεόκλητου του Διονυσιάτη. Ξαφνικά ένα κερί φαίνεται να ανάβει στο σπιτάκι του. Καλά, από τώρα θα ξεκινήσει προσευχή ο γερο-Θεόκλητος; Δηλαδή τι, όλη την νύχτα θα προσεύχεται; Είναι δυνατόν, είναι και ενενήντα και βάλε. Μήπως το ανάβει έτσι για τα μάτια του κόσμου;Οι Αγιορείτες όπως είπαμε δίνουν πάρα πολύ μεγάλη σημασία για το πότε πεθαίνει κάποιος. Γι' αυτούς μπορεί να είναι ενδεικτικό της καλής 'κατάστασης' του κοιμηθέντος μοναχού όταν αυτή συμβεί σε μία μεγάλη γιορτή για παράδειγμα. Ο γερο-Θεόκλητος πάντως, κοιμήθηκε πρόσφατα, στις 20 Ιανουαρίου με το καινούριο, 7 με το παλιό, την ημέρα πανηγύρεως της Μονής. Γιόρταζε ο προστάτης Άγιος της Μονής! Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος!! Σημαδιακή λοιπόν ημερομηνία για τους Αγιορείτες, μάλλον το κεράκι στου γερο-Θεόκλητου δεν άναβε για τα μάτια του κόσμου.Στη μονή οι μοναχοί θα ξυπνήσουν - αυτό βέβαια διαφέρει από μονή σε μονή και περίοδο του έτους - γύρω στις 1 με 1:30 τα ξημερώματα. Θα ασχοληθούν με τον ατομικό τους κανόνα(προσευχή), κομποσκοίνια και μετάνοιες για περίπου1,5 με 2 ώρες και στη συνέχεια θα πάνε στο καθολικό δηλαδή τον κεντρικό ναό για να τελέσουν εκεί τις διετεταγμένες ακολουθίες(Μεσονυκτικό, Ώρες,Όρθρο και Θεία Ευχαριστία ενίοτε).Η ατμόσφαιρα, μέσα στο ναό είναι πρωτόγνωρη. Κεράκια, καντήλια, ησυχία, προσοχή στο διάβασμα των γραμμάτων τις περισσότερες φορές, φιγούρες στα μαύρα, να προσεύχονται, ενίοτε δε να καταλαβαίνεις πως κλαίνε. Οι εικόνες, οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις είναι ασυνήθιστες. Καμία σχέση με τον εκκλησιασμό στον κόσμο. Εδώ γυρνάς στο διπλανό σου στασίδι και αντικρύζεις μορφές σαν και αυτές στη διπλανή φωτογραφία, μορφές που ΔΕΝ βλέπεις έξω.

Και κάποτε, έρχεται το πρωί. Συνήθως, θα κλείσει ο κύκλος των ακολουθιών με Θεία Λειτουργία. Θα μοιράσουν συνήθως πάρα πολλές σελίδες μεταξύ τους και θα αρχίσουν να τις διαβάζουν. Μα τι στο καλό είναι αυτές οι σελίδες; Ονόματα περιέχουν. Ονόματα, για τα οποία τους έχει ζητηθεί να προσεύχονται. Δεν θα ξεχάσω τον π. Ιωαννίκιο με τι τρόπο μνημόνευε όλα αυτά τα ονόματα. Η εικόνα του ήταν ακριβώς όπως αυτή στην διπλανή φωτογραφία. Κάποιες δέσμες φωτός έπεφταν επάνω στα 'σκονάκια' του. Όχι πολλές δέσμες. Μισοσκόταδο. Αρκετό όμως ώστε να εκπληρωθεί το χρέος της αγάπης. Με τι κατάνυξη κοινωνούσαν!! Σαν να ήταν η τελευταία τους φορά πάνω στη γη.
Έχει πάει γύρω στις 8:00 το πρωί. Για το Άγιο Όρος ήδη είναι μεσημέρι!! Για σκεφτείτε το. Αν κι εμείς σηκωνόμασταν κάθε μέρα γύρω στις 1:00 το πρωί, όντως 7 ώρες μετά είναι ήδη αργά το μεσημέρι. Άρα, ώρα για φαγητό. Το φαγητό στο Άγιο Όρος είναι εμπειρία ζωής. Μπορεί σε κάποιους να μην αρέσει το Άγιο Όρος ή η ζωή του, για το φαγητό όμως....
Κανείς δεν μπορεί να πει το παραμικρό!!

Στη διπλανή φωτογραφία, είναι γύρω στις 5:30 το πρωί, και όπως βλέπουμε επικρατεί οργασμός δουλειάς στα μαγειρεία. Και έρχεται επιτέλους η ώρα του φαγητού. Συνήθως στα περισσότερα μοναστήρια οι τράπεζες είναι όμορφα διακοσμημένες, αλλά πιστεύω η ωραιότερη είναι της Βατοπαιδίου. Περίπου 1000 ετών τραπεζαρία, με μαρμάρινα τραπέζια και φανταστικό διάκοσμο. Μπορείτε να πάρετε μια γεύση στη φωτογραφία παρακάτω.


Την ώρα λοιπόν του φαγητού, ο μοναχός που έχει το διακόνημα του αναγνώστη, διαβάζει πνευματικά βιβλία. Ο Χριστιανός δεν πρέπει ποτέ να χάνει το χρόνο του! Σε διάφορες στιγμές ο ηγούμενος, άρχιζε να μιλά και να επεξηγεί αυτό που διάβαζε ο αναγνώστης. Φυσικά, όλοι σταματούσαν να τρώνε το υπέροχο φαγητό και άκουγαν τον ηγούμενο. Τι ωραία όμως ήταν αυτά που έλεγε! Αχ, να τα τηρούσαμε αυτά έξω στον κόσμο, θα γινόταν παράδεισος.Το φαγητό; Πανδαισία γεύσεων. Ψωμί ζυμωτό, κρασί δικό τους, λαχανικά από τον κήπο τους, νερό σε μεταλλικά ποτήρια. Μα πώς γίνεται και όλα εδώ είναι ΤΟΣΟ νόστιμα; Η αγιορείτικη εξήγηση πάντως για τη νοστιμιά του φαγητού είναι πως αυτό παρασκευάζεται με πολλή προσευχή κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Βγαίνοντας, κάποιοι μοναχοί μας κάνουν μετάνοιες(;) σαν να μας προσκυνάνε. Είναι οι μάγειρες που μας ζητούν συγγνώμη για τυχόν παραλείψεις τους!!! Καταντράπηκα. Έφαγα, ήπια τζάμπα, μου ζητάνε και συγγνώμη από πάνω; Άλλος κόσμος σίγουρα...
Συνεχίζεται...